Balıkesir Tabipler Odası, işgal günlerinde İngilizlere karşı direnişi örgütleyen ve Sivas Kongresi'nde tıbbiyelileri temsilen mandacılık karşıtı etkili bir konuşma yapan Tıbbiyeli Hikmet'i doğduğu yer olan Savaştepe ilçesi'ndeki anıtı önünde düzenlediği bir törenle andı. Balıkesir Tabip Odası Yönetimi'nin girişimleri ile 1917 yılında Savaştepe de yaptırılan Tıbbiyeli Hikmet anıtı yerleşkesinde yapılan anma törenine oda üyeleri yanında Savaştepe Kaymakamı, Belediye Başkanı, İyi Parti İlçe temsilcileri ve demokratik kitle örgütü temsilcileri de katıldı.  Anma töreninde konuşan Balıkesir Tabip Odası Başkanı Necdet Uçan Tıbbiyeli Hikmet hakkında bilgilendirmenin ardından şunları dile getirdi.

“Tıbbiyeli Hikmet,1901 yılında Balıkesir'in Savaştepe bucağında dünyaya gelmiştir. Babası, Posta-Telgraf memurlarından Hakkı Bey'dir. Yüksek öğrenimini İstanbul'da Tıbbiye Mektebi'nde yapmıştır. İstanbul'un işgale uğradığı günlerde İngiliz birliklerinin işgali altında bulunan okulda düzenlenen gösterilerde öncü rol oynamış, Üçüncü sınıf öğrencisi iken Sivas Kongresi'ne katılmak üzere Tıbbiyelilerin temsilcisi olarak seçilen Hikmet Bey, İstanbul'dan kaçarak Sivas'a gitti. Kongreye İstanbul'dan katılan üç delegeden birisiydi. Sivas Kongresi'nde, Mustafa Kemal'e hitaben yaptığı konuşması ile tanındı. 14 Mart gösterilerini tertip eden Hikmet Bey'in, tıbbiyelilerin temsilcisi olarak Sivas Kongresi'ne gönderilmesi hususunda mutabık olundu ve 19 yaşındaki “Tıbbiyeli Hikmet” (Boran) Sivas Kongresi'nin 35 delegesinden biri olarak tıbbiyelileri temsilen gönderilmiştir.”

TIBBİYELİ HİKMET KİMDİR?

“TBMM kurulunca arkadaşı Yusuf Bey (Balkan) ile birlikte eğitimini yarıda bırakarak Ankara'ya gitmişlerdir. İki arkadaş, Cebeci'deki Asker Hastanesinde İbrahim Talî Bey'in başkanlığında tifüse karşı aşı üretmek için çalıştılar. Sıhhiye subayı olarak Büyük Taarruz'a katılan Hikmet Bey, İzmir'e giren ilk birlikte subay olarak görev almıştır. Savaş yıllarından sonra İstanbul'a dönüp tıp eğitimini tamamladı (1922). Hayatını genel cerrah olarak sürdürdü. 1940'lı yıllarda gönüllü olarak “şark hizmetine” gitti; Sarıkamış'ta görev yaptı. Bu görev sırasında tüberküloza yakalanan Hikmet Bey, İstanbul'da bir senatoryumda bir yıl kadar tedavi görmüş, ancak sağlığına kavuşamayarak 1945 yılında hayatını kaybetmiş, Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilmiştir.”

                TIBBİYELİ HİKMET'İN 14 MART TIP BAYRAMI'NDAKİ ROLÜ

1919'un Mart ayında, İstanbul'da, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, İngiliz birlikleri tarafından işgal edilmişti. İşgalcilere karşı ayaklanmak ve okulu kurtarmak için çareler arayan öğrenciler; okulun kuruluş yıldönümü olan 14 Mart'ı topluca kutlamaya karar verdiler. Tıbbiye 3. sınıf talebesi olan Hikmet Bey önderliğinde büyük bir gösteri yaparak okulun iki kulesi arasına büyük bir Türk Bayrağı asmışlardır. İşgal kuvvetleri bu duruma müdahale ettilerse de durduramadılar. Olayın yıldönümü olan 14 Mart, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışının yıldönümüdür. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra 14 Mart tarihi her yıl Tıp Bayramı olarak kutlanmaya başlanmıştı. Hikmet Bey, tıp öğrencilerinin temsilcisi olarak katıldığı Sivas Kongresi'ndeki konuşması ile tanınır. 7 Eylül 1919'da yapılan ikinci celsede verilen önergede Hikmet Beyin de imzası vardır Kongrenin 9 Eylül 1919 gecesi, mandacılık tartışmasında bu konuyla ilgili olarak Atatürk'e hitaben yaptığı konuşmada; “Paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklâl davamızı başarma yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler, mandayı kabul edemem. Eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsunlar şiddetle red ve takbih ederiz. Farz-ı muhal, manda fikrini siz kabul ederseniz,sizi de  reddeder,  Mustafa Kemal'i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel'in ederiz”  demiştir. Duyduğu coşku ve heyecanla söylenmiş bu sözler, kongre salonunda büyük etki yaratmıştır.Bu konuşmayı Mustafa Kemal şu sözleriyle değerlendirmiştir: “Arkadaşlar, gençliğe bakın; Türk millî bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin! Gençler, vatanın bütün ümit ve istikbali size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır,'" diyerek Hikmet Bey'e dönmüş ve "Evlat; müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. Biz, azınlıkta kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez: Ya istiklal, ya ölüm! Mustafa Kemal Atatürk, milli meselelerde askeri tıp öğrencilerinin öncü olduğu kanaatini çeşitli zamanlarda dile getirmiştir.  Sivas Kongresi'nde Hikmet beyi alnından öperek; Daima ilerici ve devrimci fikirlere alemdarlık etmiş olan tıbbiye'nin mümessil olan genç." diye tanıtması, Türk hekimleri için bir övünç kaynağıdır.

İLK TİFÜS AŞISI DENEMELERİ

“Sivas Kongresi'nden sonra Hikmet Boran, yakın arkadaşı Yusuf Bey (Balkan) ile birlikte, Dr. Adnan Adıvar'ın başhekim olduğu Ankara Cebeci Askeri Hastanesi'nde,bakteriyoloji  uzmanı Tabip  Albay İbrahim Tali Bey (Öngören)'in başında bulunduğu laboratuarda aşı yapımında çalıştılar[4]. İki arkadaş, İbrahim Tali Bey'le beraber kendi üzerlerinde tifüs aşısı denenmesini, gönüllü olarak kabul ettiler. Gösterdikleri bu fedakârlık üzerine, Mustafa Kemal tarafından Hikmet ve Yusuf Beyler'e rütbe verilmiş ve maaş bağlanmıştır.

Balıkesir Tabip Odası Yönetim Kurulu olarak,yine Savaştepeli meslektaşımız olan Sezgin ÇETİN'in önermesi ile gündemimize alıp, ülkemizin 14 Mart Tıp Bayramımızı kutlamamıza neden olan Kuva-i Milliyeci Tıbbiyeli HİKMET değerinin mutlaka yaşatılmasına karar vererek çalışmalarımıza başladık. Savaştepe'de Ceylanpark olarak bilinen yerde Savaştepe Belediye Başkanımız Turhan ŞİMŞEK'in de yer göstermesi, o zaman görevde olan Kaymakam Metin YILMAZ'ın katkıları, Derya ERSOY, Zafer DAĞDEVİREN ve Ali YALDIR'dan oluşan heykeltıraşların titiz çalışmaları ve yoğun emekleri sonucu 11 Mart 2017 tarihinde geniş katılımlı açılış töreni ile anıtı açtık.Sürpriz konuğumuz da Orhan BORAN'ın oğlu (Tıbbiyeli Hikmet'in torunu) Op.Dr. Burak Orhan BORAN'dı.İstanbul'da beyin cerrahı olduğunu öğrendiğimizde onunla da bağlantıya geçmiş ve projemizden söz etmiştik.Çok heyecanlandı.11 Mart 2017 günü  eşi ve oğlu ile birlikte açılışımıza katıldı.Konuşma yaptı,coşkusunu belirtti.Bir de açılışa katılımcılar arasında Savaştepe'li yazar Vedat YAZICI vardı .

YAZAR OLARAK TIBBİYELİ HİKMET

                “2011 yılında yazmış olduğu  "Barış'ın Trenleri" romanında, belediye başkanının şu sözleriyle bitmektedir: “ "Çok başarılıydınız çocuklar. Kasabamızı tarihsel geçmişine yakışan bir oyunla onurlandırdınız. Sağ olun var olun! Gelelim şimdi Savaştepeli Hikmet Boran konusuna. Tıbbıyeli Hikmet'in Sivas Kongresi'nde mandaya karşı tutumunu, 'Ya bağımsızlık, ya ölüm!' sözüyle dile getirdiği bağımsızlık direncini oyunda çok güzel yansıttınız. Hemşehrimiz Doktor Hikmet Bey'in heykelinin Ceylan Park'a dikilmesi isteğinizi belediye meclisine götürdüm. Meclis kararı onayladı. Bunun için kaynak da ayrıldı. Sizler de oyundan elde ettiğiniz  geliri bu işe ayırmak istiyormuşsunuz. Sağ olun var olun.". Yazdığı romandaki hayalinin Tabip Odası tarafından 7 yıl sonra gerçekleştirilmesi nedeni ile çok mutlu oldu.Sivas Kongresi'nde "Ya bağımsızlık ya ölüm!" diyerek mandaya karşı Türk gençliğinin gür sesini duyuran, Mustafa Kemal'in yanında yer alarak Sivas Kongresi'nde Kurtuluş Savaşı'nın meşalesini yakan Savaştepeli Tıbbiyeli Hikmet'in heykeli sonunda 2017 yılında Tıp Haftasında Savaştepe'de yerini aldı..Anıtın gerçekleşmesinde tüm emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.”

                ANITIN AÇILIŞINDAN BÜYÜK GURUR DUYDUK

“Tabip Odası olarak anıt açılışının gerçekleştirmenin inanılmaz onuru ve gururu ile Savaştepe Belediye Başkanımızdan, Parkın isminin de değiştirilmesi talebinde bulunduk. Parkın içerisinde bir de Savaştepe Öğretmen Okulunun kurucusu Sıtkı AKKAY'ın heykeli vardı. Ona da haksızlık ve saygısızlık yapmamak adına Savaştepe Belediye Meclisi tarafından Ceylanpark adı “SITKI AKKAY ve TIBBİYELİ HİKMET PARKI” olarak değiştirildi.Yine bir 14 Mart Tıp Haftası'nda 10 Mart 2018 Cumartesi günü Parkın açılışını yeni İlçe Kaymakamımız Fikret ZAMAN, Belediye Başkanı Turhan ŞİMŞEK, meslektaşlarımız, Sivil Toplum kuruluşlarının temsilcileri, ve vatandaşlarımız ile birlikte 12 Mart 2018 tarihinde gerçekleştirerek ölümsüzleştirdik. Dünyanın en mutlu insanları ve en şanslı Balıkesir Tabip Odası Yönetim Kurulu idik artık.103. yılında bu bayramın kutlanmasını sağlayan Tıbbiyeli Hikmet BORAN'ın anısı ve mücadelesi önünde saygı ile eğiliyor, tüm meslektaşlarımın Tıp bayramını kutluyor, tüm katılımcılara sevgi ve saygılarımı sunuyorum.”

(Haber: C.Saffet Yılmaz/www.yenihabergazetesi.net)