2003 yılında uygulamaya konulan Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) ile birlikte sağlık ortamını piyasanın isteklerine göre dönüştürmenin en önemli araçlarından biri de çalışanların çalışma ve ücretlendirme şeklinin değiştirilerek piyasaya uygun hale getirilmesiydi. Buna ilişkin olarak, bir açıklama yayınlayan Balıkesir Tabip Odası Başkanı Necdet Uçan; '' sağlık kurumlarındaki çalışanların daha kolay kontrol edilebildiği, güvencesizliği dayatan, rekabetçi bir anlayışla çalışanların daha fazla gereksiz üretimde bulunmasına neden olan ücretlendirme uygulamalarına ağırlık verilmektedir.'' dedi.

Balıkesir Tabip Odası Başkanı necdet Uçan, sözlerinde şunlara değindi.

''Performansa dayalı ek ödeme sistemi de bu kapsamda geliştirilmiştir. Performansa dayalı ek ödeme sisteminin sonucunda hekim ve sağlık çalışanlarının çalışma rutinleri; toplumun sağlık ihtiyaçlarına göre değil, daha fazla kâr getiren, dolayısıyla daha kolay yoldan daha fazla kazanabilecekleri uygulamalara yönelerek sonunda piyasanın sınırsız isteklerinin kontrolü altına girmiştir.
Toplumun gerçek sağlık ihtiyaçlarının yerine piyasanın doymak bilmez kâr hırsının baskısına mahkûm olan bu sağlık sistemi, sağlık çalışanlarını tüketerek ayakta kalmaya çalışsa da krize girmekten kurtulamamıştır. Sistem; kendi tükettiği hekim ve sağlık çalışanlarından, girdiği krizin göğüslenmesini de beklemektedir. Ancak hekim ve sağlık çalışanlarının performansa dayalı ek ödeme sisteminden deneyimledikleri, şu an bu ölümcül uzlaşmayı mümkün kılmamaktadır. 2021 Eylül ayında Türk Tabipleri Birliği'nin 6.178 hekimle yaptığı anket çalışmasında; kamudaki hekimlerin yarısından fazlasının hiç performans ek ödemesi alamadığı saptanmıştır. Aynı şekilde, çalışmaya katılan hekimlerin %90'ı, performansa dayalı ek ödeme sistemini adil bulmamaktadır.

SAĞLIK SİSTEMİ AYAKTA TUTMAYA ÇALIŞILIYOR

12 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği, yeni tanımlar getirmiş ve bunlara bağlı olarak yeni hesap formülleri öngörmüş olsa da özünü koruduğu teşvik ek ödemesiyle önceki ek ödeme yönetmeliğindeki performans ek ödemesi arasındaki benzerliklerden de görülebilmektedir. Çoğunluğu performans ek ödemesi almayan hekimlerin maaş + sabit ek ödemelerinin ekonomik kriz altında iyice ezilmesi nedeniyle performans ek ödemesinden devşirilen yeni bir sabit ek ödeme daha sabit ek ödemenin yanına eklenmiştir. Temel ücrette artış yerine, yine gelirde belirsizliği sürdürecek bir teşvik/performansa dayalı ödeme söz konusudur. Emekliliğe yansıyan bir ödeme bugün de getirilmemiştir. Sonuçları itibarıyla olumsuzlukları artık aşikâr olan bu sağlık sisteminin aynı yöntemle ayakta tutulmaya çalışıldığı çok açıktır. Bu nedenle sağlık çalışanları da toplum sağlığı da aynı biçimde olumsuz etkilenecektir.

GERÇEKLERİN ER YA DA GEÇ ORTAYA ÇIKMAK GİBİ BİR HUYU VARDIR
12 Ağustos 2022'de Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliğinde yapılan değişikliği  ‘Beyaz Reform' olarak nitelendiren Sağlık Bakan Fahrettin Koca “Yönetmelikle birlikte bir süredir bitkisel hayatta olan Performans Sistemi'nin fişi çekildi” ifadesini kullanmıştır.    Bu açıklama aslında Sağlık Bakanı Performans sisteminin bitkisel hayatta olduğunu kabul etmesidir.
Kaldı ki, Sağlık Bakanlığı performans sistemini zaten kaldırmadı. Sadece ismini değiştirdi. Yeni yönetmeliğe göre; performans sistemi ‘teşvik ödemesi' adı altında devam ediyor. Ne hekimlerin günlük hayatına yansıyacak çok önemli gelişmeler oldu ne de özlük haklarında çok ciddi değişim oldu. Dolayısıyla performans ifadesini aldırıp yerine ‘teşvik' koydular. Bu bir illüzyondur.
Yıllardır Sağlıkta Dönüşüm Programına ve Performans sistemine karşı çıkan Tabip Odalarını doğrulamıştır sayın bakan. Gerçeklerin de er ya da geç ortaya çıkmak gibi bir huyu vardır.


HEKİMLERE ŞİMDİYE KADAR SEKRETERLİK DE YAPTIRILDI

Yine başka bir itiraf da “Poliklinik hizmeti veren tıp doktorlarının sekreterlik görevine son veriyoruz” denilerek hekimlere şimdiye kadar “sekreterlik” de yaptırıldığının kabulüdür ve bunlar ne yazık ki “Beyaz Reform" adlandırılmaktadır.
  Yönetmelikte yer alan taban ödemesi ile ilgili bölümde İdareye, “gelirin düzenlenmesine” ilişkin bir yetki veriliyor. Bu; personele herhangi bir idari yaptırım uygulandığında bununla bağlantılı olarak ücretinde düzenleme yapma, ceza kesme yöntemi… Mobbingi arttıracak bir durum.Ve hukuksal olarak da yanlış … İnsana idari bir ceza veriyorsunuz, o cezayı tekrar maddi olarak ikinci bir cezayla devam ettiriyorsunuz.
Daha önceki ek ödeme yönetmeliklerinden de görülmektedir ki, yayımlanan ek ödeme yönetmelikleri; sağlam temellere oturmamakta ve ömürleri kısa olmaktadır. Yeni yayımlanan yönetmelik de içinde birçok eksikliği içermektedir. Tepkiler geldikçe eksiklikler giderilmeye çalışılsa da mevcut sağlık sistemine yama yapmaktan başka bir görevi olmayan yönetmelik, devam eden kriz ortamına cevap veremeyerek ve hızla eskiyecektir.
Yaklaşık bir yıldır devam eden yoğun mücadelemizin sonucunda hekimlerin bir bölümünün yoksullaşmasının geçici ve kısmi olarak engellenmesi önemlidir. Ancak sistemin devamı için insanlık dışı çalışma koşullarının, emeğimizin karşılığı bile olmayan iyileştirmelerle yeniden dayatılmasını kabul etmiyoruz. Mevcut sağlık sisteminin ömrü dolmuştur. Sisteme yama yapmak değil, onu değiştirmek gerekmektedir. En büyük ihtiyacımız; hepimizin haklarını alabileceği, toplum sağlığını önceleyen bir sağlık sistemini birlikte inşa etmektir. (www.yenihabergazetesi.net)