Son günlerde Ínönü hakkında, onunla hiç ilişkisi olmayan yakıştırmalar yapıldı. Onun bir resmindeki bıyıklarından hareketle , Hitler’e benzerliği ileri sürüldü. Diktatör
olduğu savıyla küçümsendi ve hakarete varan ithamlar karşısında bırakıldı. O , yattığı yer büyük olasılıkla cennet olan, öbür dünyadaki mekanından bu söylenenlere ,
herhalde gülümsüyor , “hadi canım sen de” diyordur. Asıl önemli olan tarihin O’nun hakkında ne dediğidir. Bunun için de, okumuyanlar ya da okuyup unutanlar için,
yakın tarihimize başvurmak gereklidir. Önümüzdeki günlerde Ínönü polemiği büyük olasılıkla , tekrar gündeme geleceği için , yakın tarihe bir göz atmak çok yararlı
olacaktır.
Garp Cephesi Komutanı Ísmet’in( Ínönü) Ikinci Ínönü muharebe meydanından, BüyükMillet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal’e “Düşman,binlerce maktulleriyle
doldurduğu muhabere meydanını silahlarımıza terk etmiştir” diye biten telgrafına Mustafa Kemal’in yanıtı şöyledir;
“Ínönü muharebe meydanında Metristepede Garp Cephesi Kumandanı ve Erkanı Harbiyeyi Umumiye Reisi Ísmet Paşaya;
Bütün tarihi alemde , sizin Ínönü meydan muharebelerinde deruhte ettiğiniz vazife kadar ağır bir vazife deruhte etmiş kumandanlar enderdir. Milletimizin istiklal ve
hayatı, dahiyane idareniz altında şerefle vazifelerini gören kumanda ve silah arkadaşlarınızın kalb ve hamiyetine büyük emniyetle istinadediyordu. Siz orada yalnız
düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz. Ístila altındaki bedbaht topraklamızla beraber bütün vatan, bugün müntehalarına kadar zaferinizi tes’it ediyor.
Düşmanını hırsı istilası , azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına çarparak hurdahaş oldu.
Namınızı, tarihin kitabei mefahirine kaydeden ve bütün milleti hakkınızda minnet ve şükrana sevk eden büyük gaza ve zaferinizi tebrik ederken, üstünde durduğunuz
tepenin size binlerce düşman ölüleriyle dolu bir meydanı şeref seyrettirdiği kadar milletimiz ve kendiniz için şaşai itila ile dolu bir ufku istikbale de nazır ve hakim
olduğunu söylemek isterim.” ( Kemal Atatürk ;Nutuk ; Türk Devrim Tarihi Enstitüsü; 1960;Íkinci cilt ; shf; 580)
Anadolu topraklarında kazanılan bu zafer , yüzyıllardır yenilgiye uğrayan milletimizin emperyalizme karşı başkaldırışının , ilk zaferi ve bir başlangıcı idi. Kurtuluş savaşının başarı ile sonuçlanmasından sonra TBMM ve Mustafa Kemal , Ísmet Ínönü’yü Lozan Barış görüşmelerinde Türk delegelerinin başı olarak görevlendirdi. Ísmet Ínönü burada çok zorlu bir sınavı yine büyük bir başarı ile verdi.