Hane içi gelir düzeyi yoksulluk sınırı altında bulunanlar için yeni destek sistemi yolda. Vatandaşlık maaşı ya da Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi için 2026 yılında birkaç ilde pilot uygulama başlayacak. 

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Meclis Genel Kurulu'nda, 2026 yılı bütçesi sunumunda, ‘vatandaşlık maaşı' olarak bilinen, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemini gündeme getirerek, 2026 yılında birkaç ilde pilot uygulamanın başlayacağını duyurdu. Yılmaz, konuşmasında, Gelir Tamamlayıcı Aile Desteği ile yeni bir sistemi uygulamaya koyacaklarını, sosyal yardım alanında yapısal reformu da hayata geçireceklerini açıkladı.

Vatandaşlık maaşı ya da Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi ilk kez gündeme gelmiyor. 2023 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan, gelir seviyesi asgari hayat standardının altında hane bırakmayacaklarını, bunun için de Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemini hayata geçireceklerini, bu kapsamda Aile Bazlı Vatandaşlık Maaşı uygulamasını başlatacaklarını duyurmuştu.
Nitekim 2026 Cumhurbaşkanlığı Programında da yer aldı. Programda; 2026 yılında, sosyal yardım sistemi gözden geçirilerek, işgücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik bir yapıda, aile odaklı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek şekilde kurgulanacağı yer aldı. Yani, 2026 yılında aile bazlı vatandaş maaşı uygulaması başlayacak.

VATANDAŞLIK MAAŞI NE DEMEK?

Peki, nedir vatandaşlık maaşı? En basit anlatımıyla, hane içi gelir düzeyi yoksulluk sınırı altında bulunanlara gelir seviyelerini yükseltmek amacıyla uygulanacak destek sistemi. Bugün Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 44 farklı sosyal yardım programı uygulanıyor ve bunların 10 tanesi yoksul haneleri desteklemeye yönelik programlar. Bunların içinde gıda yardımı, yakacak yardımı, elektrik desteği 65 yaş aylığı gibi destekler bulunuyor.

Vatandaşlık maaşı da maddi olarak zorlanan durumda olanlara yönelik yeni bir destek programı. Böylece ihtiyaç sahibi olanların yaşam standartları yükseltilecek, hiçbir vatandaş yoksulluk sınırının altında kalmayacak. Yeni uygulamanın içeriği henüz net değil ancak bilinen ve konuşulanlar kadarıyla madde madde anlatayım.

GELİRİ DEVLET TAMAMLAYACAK

* Vatandaşlık maaşı aile bazlı olacak. Yani kişi bazı değil aile geliri dikkate alınacak.

* Her ailenin en az asgari ücret seviyesinde geliri olacak, eğer bu gelir yoksa üstü Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi ile tamamlanacak.

* Asgari gelirin tutarı henüz net değil. Ancak uygulanan tüm sosyal yardımlarda hane içinde kişi başına düşen aylık gelirin net asgari ücretin üçte birinden az olması kuralı uygulanıyor ki, kimi sosyal programlarda asgari ücretin üçte ikisi de baz alınıyor. Geliri, bu tutarın altında olanlar sosyal yardım desteklerinden faydalanabiliyor. Benzer kuralın Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi için de geçerli olacağı konuşuluyor.

UYGULAMA NASIL OLACAK?

* Aynı evde çalışan bir kişi olmayacak ve aile bireyleri diğer sosyal yardımlardan yararlanmayacak.

* Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi kapsamında vatandaşlık fonu kurulması ve aile hesabı açılması da konuşulanlar arasında. Vatandaşlık maaşı dönemi boyunca da ailenin gelir durumu izlenecek.

* Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemine geçilmesi ile birlikte bugüne kadar sağlanan sosyal yardımlar da yeniden düzenlenecek ve bazıları tek çatıda toplanacak.