Kutay, günümüz dünyasında hangi millet inandığı dinin ibadetini yabancı dille yapıyor ve günümüz dünyasında saygın yerini almış, gerçek anlamıyla özgür hangi millet anadiliyle kulluk hakkından yoksundur” (Kutay; 1998, 5) diye sorguluyor ve “Anadiliyle ibadet, o dinin yapısını, özünü, esasını anlamak, kavramaktır. O dinin aslında olan vecibeleridir. Dinin tebliğ edildiği dili öğrenmek demek o dini dilin tekeline almak demektir” diyor (Kutay; 1998, 231)

Yukarıdaki bütün görüşlere katılmamak mümkün değildir. Bugün Türk iş adamının günümüzün ekonomik sorunlarını çözümlemesinde, sorunlara yanıtlarını sistemleştirmesinde ve düşüncede yaratıcılığını geliştirmesinde ibadetin Türkçe olması Kur'an'ın Türkçe okunması temel öğelerden biridir.

İslam hukukunun görüşleri İngiltere'nin 1968 tarihli Ticari Tanımlar Yasasında (Trade Descriptions Act) da yer almıştır. Yukarıdaki kısa incelemeden görüleceği gibi üç dinin ortak yanları oldukça fazladır.

Edinburg Dükü'nün başkanlığında İngiltere'de Windsor'da St. George House'da başlatılan ve 1933 yılında Amman'da sonuçlanan çalışmaların ardından dinlerarası bir deklarasyon: Hristiyan Müslüman ve Yahudi iş adamları için Uluslararası Ticareti ahlâk kodu (An Interfaith Decleration; A code of Ethics on International Business for Christians, Muslims and Jews) yayınlanmıştır. Bu kod şu noktaları içermektedir:

Rekabet desteklenmektedir.

İş hayatı hakkaniyetle, karşılıklı saygılı, güvenlik içinde, namuslu bir şekilde yönlendirilmeli ve yürütülmelidir. (Wyburt; 1998, 152)

Bazı kişiler iş hayatının zaten çok zor olduğunu ve iş hayatının bir de ahlâk kuralları katılırsa işin daha da karşılaşacağını düşünürler. Onlara göre serbest rekabet dinlerin sık sık belirttiği ve ısrarla önlemeye çalıştığı toplumdaki eşitsizliklerin fakir ve yoksulluğun, adaletsizliğin nedeni değildir. Bu görüş belki belli oranda doğru olabilir. Serbest rekabet kıt kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlar ve toplum için en yüksek ekonomik değeri yaratır. Serbest rekabet sistemi gelir dağılımında belki tam başarılı olamamıştır. Rekabetin nasıl yapılması ve gelirin nasıl dağıtılması gerektiği konularında din ve ahlâk öğretileri belli standartların olmasını ve onlara uyulmasını önerir. Bu standartlar ve kurallar iş hayatının anayasasıdır. Küreselleşmenin hızla geliştiği günümüz dünyasında bu standartlara uluslararası bir nitelik ve yaptırım kazandırılması yaşanan ve üzerinde uğraşılan en önemli konulardan biridir.

Bir  başka yazı dizisinde dünyada ilk endüstri devrimini yaşayan İngiltere'de bu devrimin teknik ve ekonomik yanları ve devrimin oluşmasındaki Puritan ahlâkının etkilerini inceleyeceğim

BİLİYOR MUSUNUZ BENİM ESERLERİME AVRUPALILAR NEDEN AHLÂKSIZ DİYORLAR? ÇÜNKÜ ONLARIN AHLÂKINI OLDUĞU GİBİ ORTAYA KOYUYORUM DA ONDAN.  OSCAR WILDE