Çevremizdeki insanların çeşitli kişilik özellikleri vardır. Kişilerin belirgin özellikleri öne çıkar. Temiz kalpli, iyiliksever, tatlı dilli, güvenilir, çalışkan insanlar olduğu gibi, sözü ile davranışları uymayan, art niyetli, çıkarcı, güvenilmez, fesat insanlar da vardır.
Bütün bu insana özgü davranışların ana kaynağı bencilliktir. Çıkarcılık ya da egoizm diye de adlandırılır. Bu yazımda biraz bencillik üzerinde durmak istiyorum.
Çünkü her insan biraz bencildir.
Bir insan yalnız kendini düşünüp, başkalarını düşünmüyorsa bencildir. Buradan çıkarılacak anlam, bencillik iyi bir özellik değildir.
****
İnsanın ilk alışkanlık kazandığı yer aile ortamıdır. Ailede anne ve baba çocuklarına eşitliği, adaleti kavratmalı, öğretmelidir. Bencilliğe fırsat verilmemelidir. Yemek paylaşımından, meyve dağıtımına kadar bu hissettirilmeli, açıklanmalıdır. Çocuklara alınacak giysi, oyuncak ve başka şeylerde eşitlik, adalet kavrayacakları biçimde gösterilmelidir.
Okul eğitim ve öğretim yeridir. Okulda eğitime önem verilmelidir. Daha çok okuma, daha çok matematik daha çok ders bilgileri derken eğitime zaman kalmaz. İyi eğitilmişliğin göstergesi kendini, yaşadığı ortamı, çevresini temiz tutabilmesinden, başka insanları rahatsız etmeden, kurallara uyarak yaşıyor mu bunlara bakılır.
Evinin içi temiz ama pisliklerini sokağa atan insan için temiz demek doğru mu? Kentlerde apartman hayatında yaşama kurallarına uymayan, balkondan silkelenen, yüksek sesle müzik dinleyen, rahatsız edici sesler çıkaranlara iyi gözle bakılır mı? Ben kendi evimde istediğimi yaparım diyen insan bencillik yapıyordur.
Bencilin gözü perdelidir. Kendi kusurlarını kusur saymaz.
Kentlerin en önemli sorunu çevre temizliği ve otopark sorunudur.
Elindeki çöpü sokağa atan insan, çokça yağışlarda seller tahliye kanal mazgallarını tıkayıp, çevredeki ev ve dükkanlara su basmasında etkisi olduğunu bilmelidir. Çevresi kirli ise evi de, havası da kirli olacaktır.
Otopark sorunu çok önemli hale geldi. Kişinin bencillik yapıp iki arabalık yer işgal etmesi ayıplanacak bir bozuk davranıştır. Arabasını park edişinden kişinin bencilliği hemen anlaşılıyor. Ayrıca trafikte sürücülerin bencilliği birçok kazanın nedeni olmaktadır. Gideceği yere üç dakika önce varmak için şerit ihlalleri, kural dışı hız ve gereksiz hareketler bencilliğini ortaya koymaktadır.
Satış yapan esnaf kusurlu malı müşterisine satarsa, bencillik yaptığından kendi kaybettiğini bilmelidir. Ben de, birçok insan da o esnafa bir daha dönmeyiz.
Siyasette hep ben diyen, hep benim olsun diyen birçok figür var. Toplum onları görür ve ona göre değerlendirir. Bazı partilerin içindeki sırıtan bencillik katlanılmaz boyutlardadır. Bencillik yapanlar kısa zamanda toplum tarafından silinir. Bakınız Alman Başbakan Merkel zirvede iken kararlı bir şekilde ‘'tamam‘' diyebildi. Bizde de ‘'tamam''diyenler çıkar mı? Sanmam..
****
Her insan biraz bencildir dedik ama biraz dediğimiz kendi haklarını savunacak kadar olmalıdır. Daha fazlası bencillik olur. Anne ve babalar, öğretmenler çocuklarına bencillik gibi, kıskançlık gibi, fesatlık gibi, kindarlık gibi, yalancılık gibi kötü huyları değil iyi huyları öğretmelidir.
Çocuklarımıza çalışkanlığı, güvenilir olmayı, doğruluğu, paylaşımı, haklara saygıyı, hoşgörüyü, sevgiyi, empati yapmayı, demokrasi kültürünü öğretmeliyiz.
Çıkarcılık öne çıkarıldığında, toplumu içinden kemiren bir hastalık halini alır. Kendi çıkarımız için değil, ülke çıkarı düşünülerek oy kullanan seçmen, vatandaş olmalıyız.
Sevgi ve adalet insanı birliğe, çıkarcılık (bencillik) da yalnızlığa götürür.
Mutlu bir toplum olmak istiyorsak yardımlaşma ve dayanışmayı, başkalarının haklarını savunma gibi güzellikleri öne çıkarmalıyız. Paylaşımın verdiği mutluluğu yaşamalıyız. Ben diyen anlayış çıkarcıdır. Biz diyen anlayışı var etmeliyiz.
Sevgi ve saygılarımla mutlu bir hafta dilerim.
