Türkiye ve Rusya ilişkileri 16. yüzyıl başına kadar giden, derin bir geçmişe sahiptir.

      İki ülke 250 yıllık süreçte, değişik zamanlarda, sıkı bir mücadele içinde oldu.

      Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı öncesinde, aynı tarafta yer almak amacıyla Rusya'ya yönelik girişimlerde bulundu ama iki ülke arasında anlaşma olmadı ve rakip gruplarda savaşa girdi.

      1914'te başlayan 1. Dünya Savaşı, Rusya'da 1917 yılında, devrim kapısını açmıştı. Rusya'nın merkezi devletlere karşı İngiltere ve Fransa'nın yanında savaşa girmesi, Romanov Hanedanının sonunu getirmişti.

      Rusya'da, Bolşevik İhtilali sonrası büyük değişim yaşanırken savaşın kaybedilmesinden sonra Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşması sonucunda İtilaf Devletleri, Türkiye'yi parçalamaya, siyasi ve ekonomik bakımdan büyük emperyalist devletlerin, tam egemenliği altına girmeye mecbur etmişti.

      Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Türk halkı, bir yandan padişah yanlılarının körüklediği isyanlarla uğraşırken diğer yandan özgürlüğünü ve bağımsızlığını korumak için istilacılara başkaldırmıştı. Bu süreçte, Bolşeviklerle ilişki kurmak ve onların yardım ve desteğini almak, hep ön planda olmuştur.

      Batılı emperyalist devletlere karşı bir tehdit oluşturan Sovyet Rusya, Anadolu'da milli bağımsızlık mücadelesinde yardım alınabilecek tek ülkeydi. Bu nedenle Sovyet Rusya ile yakın ilişkiler kurulması öncelikli hedef olarak ele alınmıştı. Buna bağlı olarak yeni Türkiye'nin en yakın dostu, Sovyet Rusya olmuştu. İki ülke arasındaki düşmanlık yerini yakın bir dostluğa ve güvene bıraktı. Karşılıklı olarak elçiler atandı, sonrasında da 16 Mart 1921 tarihinde Moskova'da ‘Dostluk Antlaşması' imzalandı.

      Antlaşmayla birlikte Türkiye'nin Doğu sınırları, neredeyse kesinleşti. Batum, Gürcistan'a terk edilmiş ise de bölgedeki Türk halkının dini ve kültürel hakları, güvence altına alınmıştı. Nahçıvan üzerinde, Rusya'nın yanı sıra Türkiye'nin de himaye hakkının kabul edilmesi ve üçüncü bir devletin müdahalesine izin verilmemesi önemli bir hususu teşkil etmişti. Ekonomik bağımsızlığımızı engelleyen kapitülasyonların kaldırıldığının Rusya tarafından kabul edilmesi en önemli noktalardan birisiydi. Taraflar; kendi ülkeleri içinde, diğer tarafın hükümetini devirmek amacını taşıyan örgüt ve grupların kurulmasına ve faaliyet göstermesine müsaade etmeyeceklerini kabul etti.

      Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken 101 yıl önce, Türkiye ile Sovyetler arasında imzalanmış olan Moskova Antlaşması; bölgesel ve küresel bir öneme sahip uluslararası bir belge olarak taraflar arasındaki önemini ve geçerliliğini halen devam ettiriyor.

      Okunuyor olmak dileğiyle, saygılar.