ANASAYFA GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR KURULUŞ KÜNYE İLETİŞİM

31.03.2022

TÜRK RÖNESANSI VE LALE DEVRİ (6)

Hem İranlı Şiiler'in hem de Gürcü Hıristiyanların zulmü altında yaşayan Kafkasya'nın Sunni Müslümanları onu,II.Tahmasp'ı destekledi. O da Osmanlılar'dan yardım istedi. Büyük Petro bu durumdan yararlanarak kuzeyden Kafkasya'ya kuvvet indirdi. 1723 sonbaharında Derbent ve Bakü Ruslar tarafından işgal edildi. Osmanlılar Kafkasya gibi İran'ın da düşeceğinden korktular. Damat İbrahim Paşa bu durumdan yararlanmak ve bir pay almak için hemen harekete geçti.1723 ve 1725'de üç başlı bir çatal harekatına girişti. Kafkaslar'da Kars ve Diyarbakır'dan gelen kuvvetler Tiflis ile Gori'yi ele geçirdi. Ruslar Bakü'yü aldıktan sonra , Osmanlılar da  Ağustos ve Eylül 1725'de Erivan, Nahçıvan ve Gence'yi işgal etti. Bağdat ve Van'dan gelen Osmanlı kuvvetleri batı İran'da , yerel Sünnilerin de yardımıyla Kirmanşah ve Luristan'ı ele geçirdi. 1724 ve 1725 yazında Tebriz, Azerbeycan'ın büyük bir bölümü  ve Şiilerin kutsal kenti Erdebil alındı. Böylece amaca ulaşılmış oldu. İstanbul sevinç içindeydi.

 Bu durum Ruslarla  yeni bir çatışma olasılığı doğuruyordu. Kırım hanı etkinliğini kullanarak Karadeniz'in kıyısında eski topraklarını istiyordu. Fransız ve Rus elçileri bu isteği önledi. İstanbul ise  barış  istiyordu. 24 haziran 1724'de barış antlaşması yapıldı.Osmanlılar Gürcistan,Şirvan ve Azerbeycan'ı ellerinde tutuyor ve Kafkasya'nın Hazar bölgesi, Gilan , Mazenderan ve Esterabad'da Rus varlığını kabul ediyordu. Iki taraf da  II.Tahmasp'ı tanımaktaydı. Osmanlılar  Afganlara karşı Rus yardımını kabul edeceklerdi. Ancak Afganlılar Osmanlı topraklarına  saldırırsa o zaman padişah onları İran topraklarından bütünüyle atmak için ortak harekata katılabilecekti. Osmanlılar bu anlaşmadan memnundular. İstanbul halkı, Doğu'nun Sünni Müslümanları kurtulduğundan, kendi dertlerini unutmuştu. Kısa zaman sonra bu anlaşma bozuldu. II. Tahmasp Afganları durduramadı. Horasan'a kaçtı. Fetih Ali Han komutasındaki  Kayarların başını çektiği göçebe Türkmen aşiretleri ile Nadir Han'ın liderliğindeki Afşar'lar  ona yardım ettiler.  1730'da onu İran tahtına oturttular. Bundan sonra II.Tahmasp hem Osmanlılar'ın hem de  Rusların İran'ı terk etmesini istedi. İbrahim Paşa barış istiyordu. İran' a Tiflis , Revan ve Şirvan'ın Osmanlılar'da kalması koşuluyla Kirmanşah, Tebriz, Hemedan, ve Luristan ‘ı geri vermeyi kabul ediyordu. Nadir Han , bu kentleri Osmanlı ordusu boşaltırken , onları takip etti. Ferahan'ı geri aldı. Tebriz yakınlarında Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattı. Sadrazam buna karşılık bir sefer hazırlğına başladı fakat doğudan gelen haberler, uzun süredir küllenmiş olan isyanın birden patlamasına yol açtı.


Bu yazı 347 defa okundu.


Yorumlar


Ad Soyad E-Mail
GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR ARŞİV

KONUMUMUZ

Altıeylül / Balıkesir

ADRES

Altıeylül Mah. Çiğdem Sok. İnaler İş Mrk.No: 8 1/1 Altıeylül / Balıkesir
MND Ajans
©2020 | Tüm Hakları Saklıdır
MND Ajans