15 Mayıs 1920’de Yunan ordusunun İzmir’i işgalinden sonra Çerkez Ethem vatan korunması için Kuvvay – ı Seyyariye adı altında gerilla müfrezeleri kurdu ve isgalci Yunan birliklerine karşı mücadeleye başladı. O dönemde Çerkez Ethem’in müfrezeleri Yunan ordusunun ilerlemesini bazı yerlerde durdurdu ya da geçiktirdi. Böylece milli ordunun kurulması için gerekli zamanın kazanılmasına yardımcı oldu.
İşbirlikçi İstanbul hükümetinin Başbakanı Damat Ferit Paşa , Milli Kurtuluş Savaşı’nı engellemek için , silahlandırdığı ve donattıği ve Kuvva- yı İnzibatiye adını verdiği tümenin başına bir çerkes olan Jandarma binbaşısı Ahmet Anzavur’u getirdi. Marmara bölgesinde Milli Kurtuluş güçlerine karşı büyük bir isyan başlattırdı. “Anzavur Isyanları” denen bu isyan hareketi kısa zamanda Biga’dan Balıkesir’e kadar yayıldı. Milli Kurtuluş Hareketi’ni tehlikeye sokacak kadar tehdit yarattı.
Ankara hükümeti bu isyanın bastırılması için Çerkes Ethem’I görevlendirdi. Beş bin atlı suvari gücüne sahip Ethem bu isyanı bastırdı. Zamanın milli hareketine önemli tehditlerden olan Gerede ve Yozgat isyanlarını da Mustafa Kemal’in talebi ile Çerkez Ethem’in Kuvvay- ı Seyyare birlikleri bastırdı. Çerkez Ethem bu arada Yunan ve Istanbul yanlısı çeteleri ve halkı soyan eşkiyaları da yakaladı ve cezalandırdı. Isyancıların yargılanmasına izin vermeden onların hemen infazına karar veren kişilıği, bir anlamda hukuk dışılığı ve konvansiyonel bir savaş için gerekli düzenli bir ordu kurulmasına karşı olması nedeniyle Ankara hükümeti ile anlaşmazlığa düştü. Düzenli orduya katılma teklifini red etti. Yunan kuvvetlerine iltica etti. Önce İzmir’e sonra Almanya’ya tedavi için Yunanlılar tarafından gönderildi. Vatana ihanetle suçlanarak 150’likler listesine girdi. Yıllar sonra 150’likler affedilince, böyle bir suç işlemediği düşüncesi ile, geri dönmedi. Ürdün’de bir akrabasının yanında , 1950 yılında bu dünyadan ayrıldı.
XX
Birinci Dünya Harbi sonlarında Batı Anadolu’da Kuvvay-I Milliye – Milli Kuvvetler- hareketi başladığında konumuzun içine giren bölgede bazı yerlerin nufus durumu (köyler dahil) aşağıdaki gibi idi;
Türk Rum Ermeni Yahudi
Bandırma 46.119 11.703 4030 -
Erdek 11.143 20.815 186 252
Gönen 43.472 1.480 48 -
Edremit 39.906 - - 46
Balya 29.043 1.113 - -
Burhaniye 23.100 215 - -
Ayvalık 3.215 18.052 - -
Balıkesir 158.380 2.129 2.682 -
Izmir 111.486 87.497 12.857 24.403
(Selek 1, 180 ek 1)
