Demokrasinin birinci kuralı seçimdir. Çok partiden birini seçmek, seçmenlerin en doğal hakkıdır. Bunun için her türlü engel kaldırılmalıdır ki vatandaş özgürce oyunu kullanabilsin.
1946'dan bu yana çok partili demokrasimiz, bazı engellere rağmen devam ediyor. Bu güne kadar bir oy fazla alan kazandı. Neydi son İstanbul belediye seçimi sonucu olan çirkinlikler? 23 bin, olmadı 13 bin fazla oy yetmedi, 800 bin yetti mi?
Çok partili parlamentoda iktidar partileri ve muhalefet partileri bulunur. Ancak Cumhurbaşkanı hükümet sistemi uygulamasında görüldü ki meclis eski önemini kaybetmiş durumdadır. Tüm yetkilerin Cumhurbaşkanında toplanmış olması milletvekillerini etkisiz hale getirmiştir. Bu da, demokrasiye aykırı bir durumdur.
Seçimlerde seçmen vatandaşlar kendilerini temsil etmek üzere milletvekillerini seçerler. Milletvekilleri millet adına görev yaparlar. Meclisin yetkileri sınırlanmışsa nasıl temsil görevini yapacaklar?
***
Her seçim öncesi ‘'seçim kanunu'' ile ilgili mutlaka bazı değişiklikler yapılır. İktidar kanadı durumu kendi lehine çevirmeye çalışır. Çok zaman halkın vicdanı bunu kabul etmez. Demokrasiye güven azalır. Seçmenler gittikçe oy vermez olurlar.
Mecliste kabul edilen son yasadan başlayalım. Seçimler biliyorsunuz bağımsız yargının denetim ve gözetiminde yapılır. İl ve ilçe seçim kurulları da ‘'en kıdemli yargıcın'' başkanlığında oluşurdu. Yeni düzenleme ile en kıdemli değil, birinci sınıf hakimler arasından ‘'kura'' ile belirlenecektir. Neden bu değişiklik? Kura çekiminin nasıl yapılacağı ve şeffaflığı konusunda bir düzenleme de yok.
Sandık kurulları, İlçe Seçim Kurulu ve İl Seçim Kurulu'nun oluşumu şaibelere yol açmayacak şeffaflıkta olmalıdır.
Cumhurbaşkanı seçimi ile milletvekili seçiminin birlikte yapılması kuralı sakıncalıdır. Ayrı ayrı yapılmalıdır. Son yasa düzenlemesinde adaylara seçim yasakları uygulanırken, Cumhurbaşkanı aday olduğu halde O'na yasak yoktur. O, makamının ve devletin tüm olanaklarını kullanabilecektir. Neden? Bunda adalet var mı?
Son seçim yasası değişiklikleri, AKP ve MHP ittifakının ‘' kendi bedenlerine göre elbise dikme ‘' şeklinde dile getiriliyor.
Eski dönemlere doğru gidelim.
Seçimlerde parmak boyanırdı. Mükerrer (tekrar) oy kullanılmasını önlemek için, kaldırıldı. Niye? Hile yapıp mükerrer oy kullanmak isteyenlere kolaylık olsun diye mi?
Seçimin denetim ve gözetim görevi verilen ‘'bağımsız yargı'', seçmen listelerini de yapardı. Şimdi bu görev Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne verildi. Neden?... Bağımsız yargıdan alınıp devlet memuruna verilmesi, daha güvenli mi?
Seçmen listelerinde yakın komşular aynı listede yer alır, aynı sandıkta oy kullanırdı. Herkes birbirini tanıdığı için yığma ve sahte seçmen var mı, yok mu bilinirdi. Otokontrol yapılırdı. Şimdi ise biz başka sandıkta, alt komşum başka sandıkta, üst komşumuz başka sandıkta. Neden? Bizimle alay ediliyor gibime geliyor. Dikkatlerden kaçırılmak istenen bir şeyler mi var?
AKP'nin yirmi yıllık iktidarı döneminde böyle pek çok değişiklikler yapıldı. Bu durum acaba sorularını akla getiriyor. Şaibe oluşturuyor. Bir hile, bir sahtecilik yapılacakmış gibi kuşkular dile getiriliyor.
Gelişmiş Avrupa demokrasilerinde: Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve diğerlerinde böyle kurnazlıklar (şark kurnazlığı) yoktur. Akıllardan bile geçmez. Onun için gelişmiş ön adını alıyorlar.
***
Seçim yasaları tarafsız ve bilimsel bir anlayışla düzenlenmeli, her siyasi görüşün temsili yolları açılmalıdır. Seçim kurulları, nasıl oy kullanılacağı, sayım ve sonuçların nasıl toplanacağı kesin, net olarak belirlenmelidir.
Her iktidar değişiminde seçim yasalarıyla oynamalar, kurnazca arayışlar olmamalıdır. Seçmenler de tercihlerini özgürce yapabilmelidir.
İstanbul seçimleri utanç duyulacak sahnelerle doludur. Seçim yasasında açık ve net hüküm varken mühürsüz oyların da kabul edilmesi demokrasi tarihimize kara bir leke olarak düşmüştür.
Sandık güvenliği sağlanmalı, halkın oyları sonuçlara olduğu gibi yansımalıdır. İşte o zaman demokrasimiz güven duyulan, saygın bir demokrasi olur.
Devlet vatandaşına yalan söylemez, söylememelidir.
Devlet vatandaşını kandırmaz, kandırmamalıdır.
Devlet vatandaşına tuzak kurmaz, kurmamalıdır.
