Gülhane Hatt-ı Hümayunu ,Bab-ı Ali'de danışma kurulunda Mustafa Reşit' Paşa'nın öncülüğünde hazırlanmıştı. Mazbata (Protokol) ve Metin bölümü olarak iki kısmı içeriyordu. Padişah iradesiyle tebasının yaşam, onur , mal ve mülklerini güvence altına almayı garantiliyor ve vergi takdir ve salınmasını bir sisteme bağlıyordu. Ayrıca silahlı kuvvetlerde askere alma ve eğitimde yeni yöntemleri geliştirecek kuruluşların yaratılmasının onaylandığını bildiriyordu:
‘'Bir devletin topraklarının korunması amacıyla askeri ve diğer masrafları için paraya ihtiyacı olduğundan vergi salınması sorunu da çok önemlidir. Para ancak teba üzerine salınacak vergi yoluyla sağlanabildiğinden bunun düzenli bir biçimde yapılması da önemlidir. Allah'a şükürler olsun ki ülkemizde korunma altında bulunan halkımız bir zamanlar uygun gelir kaynakları olarak kabul edilen tekel belasından kurtarılmışlarsa da , hiçbir zaman yararlı olmayan ve hatta çok zararlı olan iltizam düzeni hala yürürlüktedir. Bu durum devletin politik ve mali işlerini bir insanın iradesine ve belki de zorbalığına bırakmak demektir. Eğer iyi bir insan değilse kendi çıkarlarını kollayacak , hareketleri baskıcı olacaktır. Bu yüzden bundan böyle herkesin mal varlığı ve ödeme gücüne göre uygun bir vergi ödenmesi gerekecek, kimseden daha fazlası alınmayacak , deniz ve kara kuvvetlerimize ve diğer konulara yapılan masraf sınırlandırılacak ve gerekli yasalarla düzenlenecektir
En önemli konulardan biri askeri durumdur. Halkın vatanın savunması için asker sağlamak kutsal göreviyse de, şimdiye kadar yürürlükte olan düzende her bölgenin gerçek nüfusu göz önüne alınmamıştır; bazı bölgeler kapasitelerinin dışında asker vermişler, bazıları ise verebileceklerinin çok azını vererek tarım ve ticarete zararlı olmuş, bu yaşam boyu askerlik nüfusun azalmasına yol açtığı gibi hizmette gösterilen çabayı da azaltmıştır…..''
Ferman devletin tebasını ve onların haklarını görevlerini de vurgulamakta idi :
‘'Mülkiyet güvencesi yoksa ve insanlar bu konuda endişeden kurtulamamışlarsa hiç kimse devleti ya da milletini düşünmez, refah yaratmak için çalışmaz. Durum bunun aksi ise yani mülkiyet güvence altında ise , o zaman kişi kendi işleriyle uğraşır, devlet, millet ve vatan sevgisi her gün biraz daha artar…Kısaca yasalar ve yönetmelikler çıkartılana kadar güç, refah ve huzur elde edilmeyecektir .. Bu yüzden bundan böyle sanıklar savunmalarını kamuoyu önünde açıkça yapacaklar, Şeriat yasalarına göre hüküm giyecekler, kimse mahkeme hükmü olmadan gizli ya da açık idam edilmeyecektir.
Hiç kimse bir diğerinin ün ve onuruna saldırıda bulunamaz. Herkes malik olduğu şeyi kimseden müdahale görmeden tam olarak kullanabilecektir. Suç işleyen birinin mirasçıları miras hakkından yoksun bırakılmayacaklardır. Padişahlığımızın topraklarında gerek Müslüman gerekse diğer milletlerin üyeleri bu ödünlerden hiçbir ayrım yapılmaksızın yararlanacaktır'' (Shaw II,93) Padişahın vaadlerinin yerine getirilebilmesi için yasaların çıkarılması ve yürütülmesi gerekiyordu. Bunun içi Bab – I Ali'de Meclis – i Ahkam – ı Adliye görevlendirildi .Bu köklü değişikliklerin yapılmasını gerçekleştiren Tanzimat'ın üç paşasını yakından incelemek, konuyu daha iyi anlamak bakımından yararlı olacaktır.
