ATATÜRK RÖNESANSININ UYGULAYICILARINDAN BAZILARI
Atatürk Rönesansına uzanan uzun yolda Atatürk reformlarını düşünen, formüle eden ve uygulatan Atatürk'ün kendisidir. En yakın arkadaşı onbeş yıl başbakanlık ve oniki yıl cumhurbaşkanlığı yapmış olan İsmet İnönü bu reformların destekçisi , uygulayıcısı ve koruyucusu olmuştur. Onların dışında yeni Türkiye'yi kurma çabasına bir çok genç , ihtiyar, kadın , erkek yurttaş katılmıştır. Bunlar arasından sadece bir kaç örnek aşağıda anlatılmıştır.
1: DR.REFİK SAYDAM (8.9.1881 – 8.7.1942)
DR.Refik saydam Türkiye'nin önemli bir tıp doktoru ve politikacısıdır. 25.1.1939 – 8.7.1942 tarihleri arasında başbakanlık yapmıştır. 28.6.1923 – 8.7. 1942 arasında TBMM'de İstanbul milletvekili olarak bulunmuştur. İçişleri , Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıklarında bulunmuştur.
Çankırılı Hacı Ahmet Efendi'nin oğlu olarak 1881'de İstanbul'da dünyaya gelen Saydam , Fatih Askeri Ortaokulu'ndan sonra, 1899'da Askeri Tıp Okuluna girmiş ve 4.11.1905'de doktor yüzbaşı olarak Gülhane'den mezun olmuştur. 1907 – 1910 arasında Maltepe Askeri Hastanesinde ve Feshane fabrikasında çalışmış , askeri kamplar ve hastaneler konusunda tecrübesini arttırmak için 1910'da Almanya'ya gönderilmiştir. Osmanlı İmparatorluğunun çözülmesi sırasında Osmanlı ordusunda görev almış ,tifüs hastalığının tedavisi için çare bulmuş , buluşu ı.Dünya Harbi sırasında Merkez Kuvvetler tarafından geniş şekilde kullanılmıştır.
Saydam bağımsızlık savaşının anahtar kişilerinden biridir. Mustafa Kemal'le 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan ve Anadolu ihtilalini başlatanlar arasındadır.Başbakanlığı sırasında tam bir reformist olduğu bilinir. 1.12.1913'de Harp Bakanlığı'nın Sağlık Dairesinde başkan yardımcısı olarak çalışmaya başlamıştı. İlk Bakteriyoloji Enstitüsünü kurdu. Epidemiye ve tifüse karşı bulduğu aşılar çok etkin oldu. 15 Mayıs 1919 3.Ordu Sağlık direktörlüğüne getirildi. Erzurum ve Sivas Kongrelerine katıldı, Mustafa Kemal'le birlikte Ankara'ya geldi. Bayazıt temsilcisi olarak TBMM'e katıldı ve meclisin 13 Nisan 1920 açılışında bulundu. 14 Aralık 1921'de Fevzi Paşa'nın başında bulunduğu Bakanlar Kurulunda , hastalığı nedeniyle istifa eden Adnan Adıvar'ın yerine Sağlık Bakanı oldu. Meclisin 2.,3.,4., ve 5. Dönemlerinde İsmet Paşa kabinelerinin sağlık bakanı olarak görev yaptı. Atatürk'ün ölümünden sonra 11.11. 1938' de kurulan Bayar hükümetinde İçişleri Bakanı oldu. Ayni zamanda CHP'nin genel sekreterliğine getirildi. İnönü tarafından 11. Ve 12. Hükümetlerin başbakanı olarak atandı. II. Dünya Harbi'nin olumsuz etkilerin den ülkeyi koruyabilmek için, başbakan olarak Saydam büyük bir uğraşı verdi. Bekar olan Saydam 8.7.1942'de İstanbul'da öldü ve Ankara'da gömüldü
Atatürk devrimlerinin bir parçası olarak ülkedeki sağlık hizmetlerinin geliştirilmesinde çok büyük rol oynayan Saydam'ın kurduğu ve geliştirdiği Hıfzısıhha Enstitüsü , daha sonra onun adını aldı. Aşı konusunda büyük aşamalar geçiren ve dünyaca tanınan enstitünün , son yıllarda kapatılan bir çok Cumhuriyet kurumu gibi faaliyetine son on yıl içinde son verildi.
