ANASAYFA GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR KURULUŞ KÜNYE İLETİŞİM

08.01.2023

GALATA BANKERLERİ (1)

 SERPOS EREVANENTS (1674- 1754)

1700 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışına kadar İstanbul'da Galata'da yerleşmiş çoğu Osmanlı uyruğunda olan Ermeni , Rum, Yahudi ve Levanten  kökenli , sarraflar ve daha sonra bankerler, devletin en üst mevkilerinde görev almışlardır. Kaybedilen topraklarla birlikte azalan vergi gelirleri ve  kaybedilen savaşlarla elde edilemeyen ganimetlerin yokluğu devleti hızla mali sıkıntıya sokmuş, buna ek olarak Saray'ın ve üst düzey bürokrasinin giderek çoğalan savurgan harcamaları para ihtiyacını daha da arttırmıştır. Buna yapılan savaşların savaş masrafları ve kaybedilen savaşların tazminatları da eklenince, devlet sürekli para sıkıntısı içinde olmuştur.Kamunun, Sultan'ın, Saray'ın ve üst bürokratları  bu kaynak ihtiyacı ilkin iç kaynaklardan, Sarraflar tarafından karşılanmıştır. 1854 Kırım Harbi ile borç alma işi yine sarraflar aracılığı ile dış kaynaklara yönelmiştir.  1830'lardan itibaren banka   kurulması girişimleri ile ülkenin para işleri kurumsallaşmaya başlamıştır. Borçlanma giderek artmıştır. Bu giderek artan borçlanma ve ona paralel olarak öteden beri var olan kapitülasyonlar- yabancı devletlere verilen ticari ve hukuki imtiyazlar- imparatorluğun çökmesinde en önemli rolü oynamışlardır.

Para sıkıntısı içinde olan devlete ihtiyaç olduğunda para veren sarraflar  - bankerler - ve daha sonra onların ortak olduğu bankalar ülkenin günlük mali sorununu çözmüşler , kendileri de verdikleri kredilerden  ya da aracı oldukları finansman işlerinden faiz ve komisyon almışlardır. Bu gurup içinden bazıları kurların sabit tutulması ile devletçe görevlendirilmiş, bazıları vergi toplama ihalelerini alarak, vergi mültezimi olmuşlar, ya da ihale alanlar için teminat vermişler ve kefil olmuşlardır. Ayrıca ülke dış ticareti  de ,bir anlamda, etkin dış ilişkileri nedeniyle, onların kontrolü altında olmuştur.

200 yıllık bu dönemde devlet maliyesini  nerede ise  büyük ölçüde yöneten ve yönlendiren  bu gurup bu faaliyetlerinden dolayı büyük servet sahibi olmuştur. Bu çalışmanın amacı bu gurubun içinde öne çıkan bazılarının hayatını anlatarak , o günler hakkında bazı gerçekleri gün ışığına çıkarmaktır. Böylece ülkemizin bugünkü ekonomik durumu ile karşılaştırma yapabilmektir.


Bu yazı 241 defa okundu.


Yorumlar


Ad Soyad E-Mail
GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR ARŞİV

KONUMUMUZ

Altıeylül / Balıkesir

ADRES

Altıeylül Mah. Çiğdem Sok. İnaler İş Mrk.No: 8 1/1 Altıeylül / Balıkesir
MND Ajans
©2020 | Tüm Hakları Saklıdır
MND Ajans