YazıYorum (Mete Kozdağ)
1949 yılından bu yana dünya güvenliğini Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, (NATO) sağlamaktadır. Ancak bugünkü NATO, kurulduğundan oldukça farklı bir durumdadır.
İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ABD ve Sovyetler Birliği "süper güç" olarak doğdu ve savaş sırasında ortaya çıkan politik çatışmanın tarafları belli oldu. Bu iki süper gücün önderliğini yaptığı bir yanda Batılı ve diğer yanda Sosyalist devletlerden oluşan iki kutuplu bir dünya sistemi ortaya çıktı.
"Prag darbesi" olarak anılan 1948'in Şubat ayında Çekoslovakya Komünist Partisi'nin Sovyetler Birliği'nin desteğini de arkasına alarak askeri bir darbeyle ülke yönetimini ele geçirmesinin, Avrupa'da demokratik devletlerin örgütlenmesinde ve NATO'nun kurulmasında önemli bir etkisi oldu.
Sonuçta, 4 Nisan 1949'da ABD, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda,İngiltere, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz Washington'da bir araya geldi ve askeri tehlikelere karşı Kuzey Atlantik Antlaşmasını imzaladı. Fakat, bu antlaşmanın uluslararası bir örgüte dönüşmesi ve savunma konusunda bir ittifak stratejisinin belirlenmesi, Kore Savaşıyla gerçekleşti.
25 Haziran 1950'de Kuzey Kore'nin Güney Kore'ye saldırmasıyla başlayan savaş, dünya ve Avrupa güvenliğine karşı Sovyetlerin sadece politik değil, aynı zamanda askeri bir tehdit oluşturduğu, Batı bloğunca kabul edildi.
Sovyetler Birliği, Avrupa'yı doğrudan işgal edebilir veya Kuzey Kore birliklerini Güney Kore'ye karşı kışkırttığı gibi, Doğu Almanya'yı, Batı Almanya'ya saldırması için destekleyebilir ve Avrupa'nın istikrarı kaybolurdu. Bu nedenle New York'ta toplanan Kuzey Atlantik Konseyi, Avrupa'da askeri bir güç oluşturmaya karar verdi.
Avrupa ordusu fikri, ABD fikridir.
Türkiye bu dönemde Boğazlar konusunda Rusya ile sıkıntılar yaşamaya devam etti. Rusya, Boğazlar konusunu sorun haline getirip, Boğazların kendisi için ulusal bir güvenlik konusu olduğunu savundu ve bu sebeple de Boğazlarda sürekli asker bulundurmak istedi.
1950‘den sonra Truman dönemiyle, ABD'de başlayan komünizmle mücadele politikası, ABD'nin Türkiye ve Sovyetler arasındaki sıkıntılara çözüm bulunması gerekliliği düşüncesini de beraberinde getirdi. Bu kapsamda, 15 Ocak 1952 tarihinde ABD'den Türkiye'ye 71 yıl önceki NATO izni çıktı.
18 Şubat 1952'de, 5886 sayılı yasa ile TBMM, NATO anlaşmasını onayladı ve Türkiye resmen NATO üyesi oldu.
Bugün 15 Ocak 2023 ve ABD, İsveç-Finlandiya ikilisini NATO'ya aldırmak için Türkiye'ye; istediklerinden bir kısmını ‘yetmez ama evet de artık' şeklinde verir mi?
Okunuyor olmak dileğiyle, saygılar.
