CAMONDIOLAR'DAN ÖNCEKİ YAHUDİ BANKERLER
2.JOSEPH NASİ (1524 – 1579)
1524 ‘de Portekiz'de doğan Sefarat Yahudisi Joao Miques – Joseph Nasi, iş adamlığının yanısıra iyi bir yönetici ve diplomattı. Mendes /Beneviste ailesine mensup olan Joseph Nasi Sultan I. Süleyman (1495 – 1566) - Kanuni Sultan Süleyman – ve II.Selim (1524 – 1574) – Sarhoş Selim – zamanında Osmanlı İmparatorluğu'nda etkin bir kişi idi. Tiberius kentinin Lordu – yöneticisi - olarak atandı. Filistin'e Yahudi'lerin yeniden yerleşmesine yardımcı olması ve o bölgede sanayi kurulmasını teşvik etmesi için görevlendirildi. Bu girişim başarısızlıkla sonuçlandı.Daha sonra Naxos Dükü ünvanını aldı. Nasi Osmanlıların Venedik Cumhuriyeti ile savaşını destekledi ve bunun sonucu Osmanlılar Kıbrıs adasını Venedikliler'den aldı. II. Selim'in ölümünden sonra Joseph Nasi Saray'daki etkinliğini kaybetti. Fakat Saray ona ölünceye kadar kendisine verilen ünvanları taşımasına ve kendisine daha önce verilen ayrıcalıkları kullanmasına izin verdi (http: 77 en.m. Vikipedim .org/wiki/Joseph – Nasi).
Nasi Yahudilikten dönme Hıristiyan -marrona – idi fakat gizli olarak Yahudi geleneklerini sürdürüyordu. Babası doktor ve Lizbon Üniversitesi'nde profesör Agostinho Micas olan Joseph Nasi , Habsburglu İspanya Kıralı I. Charles'ın yeğeni Maximlian'ın yakın arkadaşı idi. Kıral Charles Mendes ailesinin mal varlığına ve servetine el koyma kararı alınca ve Inquisition faaliyete geçince Portekizli dönmeler 1546'da Habusburg Hollandası'nda olan Antwerp'e göç etmeye başladılar. Teyzesi Dona Gracia Mendes ve sonradan evlendiği kızı Reyna gibi o da önce Antwerp'e göç etti. University of Louvain'de okuyordu. 1547'de Fransa'ya , daha sonra Venedik'e , en sonunda 30 yaşında iken 1554'de İstanbul'a göç etti.
O, II . Selim'i Bayezid'e karşı desteklediğinden Saray'da etkin bir yer aldı, üst düzeyde bir diplomat ve vezir mertebesine yükseldi. Teyzesinin ve kendisinin Avrupa'daki geniş iş ilişkileri nedeniyle Osmanlı dış politikasında önemli rol oynadı. Başarıları arasında Polonya ile barışı sağlaması ve Polonya kıralının seçimini etkilemesi bunların başında gelir. Bunun sonucu kendisine Polonya ile balmumu ve Moldavya ile şarap ticaretinin tekeli verildi. Moldavya'da , Nasi kendi politikalarına uygun prenslerin başa geçmelerinde çok önemli rol oynadı. 1571'de hatta kendisinin Moldavya ya da Wallachia yöneticisi olması önerildi. II.Selim bu öneriyi red etti. Osmanlılar ve Venedikliler arasındaki savaş sırasında Kıbrıs'taki Yahudi cemaati ile görüşmeler yaptığı ortaya çıkınca, Famagusta'daki Yahudi cemaati , şehrin yerli Yahudileri hariç, 1568 Haziran'ında Kıbrıs'tan kovuldu. Nasi‘nin amacı Venediklilerden Kıbrıs alındıktan sonra burada bir Yahudi kolonisi kurmaktı. Bu nedenle de Osmanlıların Kıbrıs'ı almalarını destekliyor , teşvik ediyordu.
Kanuni Sultan Süleyman döneminden kalan Osmanlı deniz egemenliği, II.Selim döneminde de devam etmiş, Doğu'ya ve Batı'ya doğru yeni serüvenlere girişilmişti. Kaptan -ı Derya Piyale Paşa , Cenevizliler'den Sakız adasını almış, Akdeniz boyunca yaptığı baskınlardan önemli ganimetler elde etmişti. Portekizlilere karşı Sumatra Müslümanlarına yardım için bir Osmanlı donanması gönderilmişti. Don Joseph Nasi'nin , lezzetli şarapların olduğu Kıbrıs'a bir sefer yapılmasına, şarabı çok seven II.Selim'i ikna etmesi zor olmadı. Piyale Paşa da Akdeniz'de Osmanlı gemilerine baskınlar yapan Hıristiyan korsanların sğınağı olan Kıbrıs'ın alınmasını öneriyordu. Şehzade Murat'ın annesi Musevi asıllı Nurbanu Sultan'ın liderliğindeki saraydaki savaş taraftarları da savaş istemeyen guruba karşı başarılı oldu. Kıbrıs'ın sahibi Venedik Avrupa'dan yardım istedi. Fransa ve Avusturya , padişahla yaptıkları yeni anlaşmalardan dolayı çekimser kaldı. Papa'nın kurduğu birliğe yalnız İspanya ve Ceneviz katılmıştı. Osmanlı askerleri 1570'de Kıbrıs'a ayak bastı ve bir yıl içinde Kıbrıs'ın tümü ele geçirildi. (Shaw 1, 247). Elli bine yakın kayıp verildi (Kocatürk,115). Osmanlı yönetiminde adaya Anadolu Türkleri yerleştirildi. Kıbrıslı Rumlar'ın bir bölümü Antalya yakınlarına iskan edildi,. Rumlar bu göçten memnundu . Yüzyıllarca Venedik boyunduruğundan ve Katolik baskısından kurtulmuşlardı.
Osmanlıların düşmanı olan İspanya'ya karşı Hollanda'nın başkaldırmasını teşvik eden Nasi, William the Silent ile temas halinde idi. Bu isyan hareketi Utrecht Birliği – Union of Utrecht – tarafından gerçekleştirildi. Böylece 1566/8 -1648 arasında sürecek olan 80 Yıl Harbi, Habusburg Hollanda'sı ile İspanya'nın farklı gurupları arasındaki harp başlamış oldu.Bu ve diğer başarılarılarından dolayı Nasi'ye II.Selim, Düke of Naxos ünvânını verdi.
Nasi işlerini Belvedere'deki sarayından yönetiyordu .Nasi'yi iş hayatında Francesco Coronello temsil ediyordu. Nasi kendine ait bir Yahudi basımevi kurdu. Ölümünden sonra bu yayınevini eşi Dona Reyna devam ettirdi.
Nasi , daha çok 1561 ‘de Tiberius ve Safed kentlerinde Yahudi yerleşimi konusunda yaptığı girişimlerle anılır. Mesih gelmeden önce ,onu beklemek yerine, pratik olarak bunu gerçekleştirme çabası içinde idi. Kent duvarlarını yeniden inşa etmek , bir tekstil merkezi yaratmak, ipekçiliğ geliştirmek, bunun için dut ağacı plantasyonu kurmak ve bu konularda kalifiye eleman yetiştirmek gibi projeleri vardı. Papalığın kontrolündeki devletlerdeki Yahudilerin, buraya nakli de söz konusu idi. Venedik'le savaş başlayınca bu plandan vazgeçildi.
