21.05.2020
VASiYET
İletişim araçları hızlı gelişti ve yaygınlaştı. Her gün yeni bir gelişme, yeni
bir olayla meşgulüz. İçinde bulunduğumuz sıkıntılı salgın günlerinde bile,
bazı gündem konuları kendi sorunlarımızın bile önüne geçiyor.
Atatürk'ün vasiyeti.
İş Bankası'ndaki hisselerinin hazineye devri konusu.
Şöyle bir düşündüm de, Atatürk'ün kendi el yazısıyla yazdığı vasiyetini ne
öğrencilik yıllarımızda ne de daha sonraki dönemlerde ders kitaplarında
nedense hiç görmedik. Yurdumuzun kurtarıcısı, cumhuriyetimizin kurucusu
Büyük Atatürk yaşamının son zamanlarında yazdığı vasiyeti neden
örtülmek, saklanmak istendi. Ders kitaplarına konulmalıydı. Türkçe
kitabında örnek bir okuma parçası olabilirdi. Acaba vardı da ben mi
görmedim.
Pazar günü sokağa çıkma iznimizin bir kısmını bir bahçede, on- onbeş
emekli öğretmen arkadaşımızla sohbet ederek değerlendirdik. Bu
kafamdaki güncel konuyu onlara da sordum. Hepsi de benim gibi sonradan
özel okumaları ile öğrenmişler.
Buradan şu sonuca gidebiliriz. Bazı çevreler Atatürk'ü özellikle genç
kuşaklardan saklamışlar. Birçok fotoğrafı ve filmi de sonra sonra ortaya
çıkarılabildi. Demek ki bazı iktidar sahipleri Atatürk'ün öğrenilmesinden
rahatsız oluyorlarmış.
Vasiyet (kalıt); bir kişinin sağ iken, ölümünden sonra yapılmasını istediği
şeylerdir. Ata'mızın vasiyeti altı maddeden oluşan kısa ve öz yazılmış. Kendi
iradesi ile yazdığı kendi öz malıdır. Buna müdahale kendi öz mülkiyetine
müdahale gibi düşünülür ve hukuki sorun yaratır.
****
Geçmişte 1953'te 1. Menderes Hükümeti de bu konuda girişimde
bulunmuş. CHP'nin tüm mallarına ve vasiyetteki İş Bankası hisseleri
hazineye devredilmişti. Hukuka gidildi. Yargı bu kararı iptal etti ve CHP'ye
iade etti.
12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında tüm partilerle birlikte CHP de
kapatıldı. Partinin tüm malları ve Atatürk'ün vasiyetindeki İş Bankası
hisseleri bir kez daha hazineye devredildi.
Sivil siyasete dönülünce CHP yeniden açıldı. Parti Anayasa
Mahkemesi'ne başvurdu. Yüksek mahkeme hisseleri tekrar CHP'ye vardı.
Büyük Atatürk tüm mal varlığını hazineye veya başka bir kuruma bırakmayı
bilemez miydi?
Neden CHP'ye bırakmış olabilir?
Çünkü kendisi diyor ki ; ‘'Benim iki büyük eserim var. Biri Türkiye
Cumhuriyeti, biri de Cumhuriyet Halk Partsi'dir.'' CHP'ye para bırakmıyor,
görev veriyor. Yüzde 28,09'luk hissenin getirisinden parti bir kuruş bile
almıyor. Getiri vasiyette belirtilen hak sahiplerine paylaştırılıyor. Bu işin
takibi için CHP dört kişi ile banka yönetiminde görev yapıyor.
Saklandığını düşündüğüm Ata'mızın vasiyetini buraya alıyorum.
Dolmabahçe: 5-IX-1938
Pazartesi
Malik olduğum bütün nukut (nakit) ve hisse senetleri ile Çankaya'daki
menkul ve gayrimenkul emvalimi C.H.Partisi'ne atideki şartlarla terk ve
vasiyet ediyorum.
1- Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından
nemalandırılacaktır.
2- Her seneki nemadan, bana nisbetleri şerefi mahfuz kaldıkça,
yaşadıkları müddetçe Makbule'ye ayda bin, Afet'e 8oo, Sabiha Gökçen'e
600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye şimdiki yüzer lira
verilecektir.
3- Sabiha Gökçen'e bir ev de alabilecek ayrıca para verilecektir.
4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde
kalacaktır.
5- İsmet İnönü'nün çocuklarına yüksek tahsillerini ikmal için muhtaç
olacakları yardım yapılacaktır.
6- Her sene nemadan mütebaki miktar yarı yarıya Türk Tarih ve Türk Dil
Kurumlarına tahsis edilecektir.
K. Atatürk (imza)
Bu kısa ve öz yazılmış vasiyet metni birçok derslerin çıkarılacağı bir
metindir. Ders kitaplarında yer almalıydı.
****
Ata'mızın kendi el yazısı ile vasiyetini ilk kez bir ilçedeki noter bürosunda
duvara çakılı gördüm. İzin istedim. Fotoğrafını çekebilir miyim dedim. İzin
verdi. Ben de telefonumla dikkatle çektim. Noter, camlı bölümünde
meşguldü. Benim gibi üç köylü vatandaşımız bekliyordu. Bana meraklı
gözlerle bakıyorlardı. Açıklama yapma gereği duydum.
--Bu, Atatürk'ün ölmeden önce kendi yazdığı ve notere onaylattığı
vasiyetidir, dedim.
Onlar da ilgi ile baktılar. Hatta biri ayağa kalkıp okumaya çalıştı. Ben o
sırada dedim ki ; ‘'İsmet İnönü'nün çocuklarına yüksek tahsillerini
tamamlayana kadar muhtaç olacakları yardım yapılacaktır.'' Diyor ne
dersiniz? Bu ne demektir diye sordum. İkisi suskun meraklı olan ‘'birbirini
kayırmışlar herhalde'' dedi. Ben de ;
-- Neden önce aklına kayırma geliyor. Yaklaşık on beş yıl başbakanlık
yapmış bir kişi İsmet İnönü. Bu İnönü'nün çalıp çırpmadığını gösterir.
Atatürk en yakın ve en güvendiği arkadaşını bildiği için yardım etmeyi
gerekli görmüş olamaz mı? dedim. Zaten Atatürk her ay kendi maaşından
İnönü ailesine bin lira veriyormuş. Başbakanlıktan ayrıldıktan sonra bunu
üç bin liraya arttırmış, dedim.
Onlar da biraz şaşırmış bir tavırla kafa sallayıp onayladılar.
İşte Cumhuriyetimizi kuran kadro böyle temiz, böyle dürüst böyle
samimi bir kadro imiş.
****
Vasiyet mülkiyet hakkıdır. Kimse yok saymaya, bozmaya kalkmasın. İki
kez hukuktan geriye dönmüş. Üçüncü için de zorlamayalım. İş Bankası en
başarılı bankamızdır. Türk ekonomisinin en önemli lokomotifidir.
Bozmayın, dokunmayın…..
Bu yazı 913 defa okundu.