ANASAYFA GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR KURULUŞ KÜNYE İLETİŞİM

13.01.2024

BERLİN 1945 VE SONRASI (10)

SOĞUK SAVAŞ


1948'de para reformunda çatışma  ve diğer bazı  nedenlerle Sovyetler 1948 Haziran'ından 1949 Mayıs'ına kadar Batı bölgesini bloke ettiler. Karadan ulaşım durdu. Müttefikler Berlin ‘e hava youyla, geçmişte örneği olmamış büyük ölçüde, bütün şehrin ihtiyacı için gıda maddesi ve malzeme sevkiyatı yaptılar. Blokaj şehrin müşterek  yönetiminin sonunu getirdi. 6  Eylül'de şehir meclisi batı bölgesinde Komünist Parti başkanı   Lord Mayor Friedrich Ebert başkanlığında toplandı. Doğu Berlin'de 30 Kasım'da ayrı bir şehir yönetimi kuruldu.


9 Eylül'de Batı bölgesi'nin belediye başkanlığını yapan  Sosyal Demokrat Ernst Reuter  Reichstag'ın  - Meclis binasının – yıkıntıları önünde 300.000 Berlinliye hitap etti ve bütün dünyanın Berlin'i ve Berlin halkını terketmemesini istedi. Batı Berlin'de  4 Aralık'ta Free University of Berlin kuruldu. Doğu'da eski Fredrick Wilhelm University, Humboldt University adı ile tekrar açıldı. 


1949'da seçimle gelmiş olan Lord Mayor – Belediye Başkanı – geçici olarak ofisini  batı bölgesindeki Schöneberg'e  nakletti. Ofis 40 yıldan fazla orada kaldı. Batı Berlin'in  bloke edilmesinden dolayı Berlin'e  mali yardım için çeşitli yöntemler geliştirildi. 

                                                                        

Bunların arasında 1956'a kadar süren iki feniklik – ‘'Notopfer Berlin'' pulu da bulunuyordu. 12 Mayıs'ta SSCB blokajı kaldırınca Müttefikler de Sovyetlerin kontrolündeki Doğu Berlin'e karşı başlattıkları ekonomik ambargoyu kaldırdılar. Fakat Batı Berlin'e  Doğu Berlin yönünden ulaşmakta zorluk devam etti . Bu ulaşım zorluğu 1990 da'n sonraAlmanya'nın ve Berlin'in birleşmesiyle son buldu.

                                                                                      

23 Mayıs 1949'da Batı Berlin'de Alman Federal Cumhuriyeti kuruldu. Berlin'in  Müttefiklerin kontrolunda bir bölge olma özelliği 3 Ekim 1990'a kadar sürdü. Doğu Berlin merkezli Alman Demokratik Cumhuriyeti – GDR- da 7 Ekim 1949'da hayata geçirildi. 1948'deki şehir meclisi üyelerinin seçimi sırasında    kabul edilen anayasa  1 Ekim 1950'de Berlin'in Müttefiklerin kontrolündeki bölgesinde geçerli oldu. Doğu Berlin'in 1990 yılına kadar hiçbir anayasası olmadı. 1951 yılı  18 Ocağında  Berlin belediye başkanlığına Ernst Reuter – SPD –  seçildi ve 29 Eylül 1953'de ölümüne kadar bu görevde kaldı. 1952'de Batı Almanya  parlementosu 4 Ocak'ta kabul ettiği bir yasa ile Batı Berlin'in yaşaması için gerekli mali yardımı almada yasal yetkisi olduğunu onayladı. Ayni yıl Doğu Berlin'de de inşaat  işçileri  baş kaldırdı. 1953'de Doğu Berlin'deki inşaat işçilerinin ayaklanmasının Sovyet taraftarı yönetimce zorla bastırılması sonucu birkaç yüz kişinin ölmesinin anısına, Batı Alman parlementosu 17 Haziran'ı ‘' Alman Birliği Günü' ilan etti. Aynı yıl GDR'dan Batı'ya kaçanlar için 22 Ağustos'ta  Marienfelde kampı açıldı.


1954 yılında Bertolt Brecht'in  başında bulunduğu ‘'Berliner Ensemble'' Doğu  Berlin'in Mitte ilinde kendi tiyatrosu ‘' Theater am Schiffbauerdamn ‘' a kavuştu. 2 Temmuz 1955'de Doğu Berlin'de Tierpark zoo – hayvanat bahçesi açıldı. 16 Eylül'de, 1959'de adı İnterflug olan Doğu Alman Havayolları, -ilk ticari havaalanı Schönefeld'de faaliyete geçti. Ayni yıl 30 Kasım'ında   ,onarılan Berlin Belediye binası  Doğu Berlin belediye başkanı Friedrich Ebert'e teslim edildi. 1956'da Batı Berlin'de başlayan  expressway'in inşaatına geçildi. 1957'de Batı Berlin'de İnternational Building Exhibition yer aldı. Ana özelliği Sovyet bölgesinde yapılan sosyalist ev projelerinin ve tekniğinin eleştirisi niteliğini taşımasıydı . 1945'den beri inşa edilen kamu kaynaklarıyla finanse edilen 100.000 inci apartman  21 Haziran'da teslim edildi.


1957 yılı 3 Ekim'inde Willy Brandt  - SPD – Batı Berlin belediye başkanı seçildi. 1966 yılı Aralığına kadar bu görevde kaldı. 1958'de harpte tahrip edilmiş olan  Brandenburg Gate'in onarımı, bir müşterek proje olarak , tamamlandı. Tarihi binaların onarımı bu şekilde sürdürüldü. 1958'de Doğu'dan Batı'ya kaçanların artması nedeniyle Sovyet lideri Nikita Khrushchev Müttefiklerin Berlin'i terk etmesini istedi ve Berlin'in ‘'dimilitarized free city'' olması konusunda ultimatom verdi.  1948/49 blokajından bu yana, bu durum ilk kez ciddi bir kriz yarattı. 1959'da Alman Cumhurbaşkanı Theodor Heuss – FDP -  Tiergartenpark'da Bellevue Palace'da resmi ofisine geçti. 1960 yılında Doğu'dan Batı'ya 200.00 GDR vatandaşı göç etti.


15 Haziran 1961'de GDR lideri Walter Ulbricht kimsenin bir Berlin Duvarı inşa etmek gibi niyeti olmadığını açıkladı.25 Temmuz 1961'de ABD Başkanı John F. Kennedy Müttefiklerin Berlin'le ilişkisini üç noktada özetledi: 1: Müttefiklerin Berlin'de bulunmaları hakkı, 2: Berlin'e ulaşma hakları, 3:Batı Berlin'in yaşama ve kendi kendini yönetme hakkı.  Bu yılın 30 Temmuz'unda 1953'den beri en yüksek miktarda, bir ayda 415 kişi, Doğu'dan Batı'ya geçti. 13 Ağustos'ta GDR şehri ikiye bölecek olan ve bir taraftan diğerine geçmeyi zorlaştıracak olan Berlin duvarını örmeye başladı. 19 Ağustos'ta  ABD Başkan yardımcısı Lyndon B. Johnson ve emekli General Lucius D. Clay Berlin'i ziyaret etti, örülmekte olan duvarı gördü. 22 Ağustos'la Şansölye Adenauer da Berlin'e geldi. 25 Ağustos'ta, 1939'dan beri ilk kez ayni yerde, radyo kulesinin çevresinde, International Electronics Fuarı açıldı .17 Aralık'da, Charlottenburg'ta  yeni inşa edilen Kayser Wilhelm Memorial Church  Piskopos Otto Dibelius tarafından  ibadete kapılarını açtı.

                                                                     

1962'de 1970'lere kadar sürecek olan Batı Berlin'de  şehir banliyösüne kadar ulaşacak olan ev  ve apartman inşaatları başladı. GDR'ın merkezi Doğu Berlin'in merkezinde de büyük bina inşaatları ve Alexanderplatz ve Marx – Engels Platz ‘de çeşiti ticari ve resmi amaçlı binalar ve Karl – Liebknecht -Srasse'de  çok katlı ev ve apartmanların inşaatı başladı.


17  Ocak 1963'de Nikita Khrushchev Doğu Berlin'i ziyaret etti. Ayni yıl 26 Haziranı'nda Başkan Joh F. Kennedy Berlin'e geldi. Ve Schönberg Belediye Binası önünde Berlinlilere hitap etti. Onlardan biri olduğunu belirten ünlü konuşmasını yaptı. 17 Aralalık'ta varılan bir anlaşma gereğince Batı Berlinliler Doğu Berlin'deki akrabalarını ziyaret etme hakkı kazandılar .  19 Aralık 1963 ve 5 Aralık 1964 arasında 1.2 milyon Berlinli Doğu Berlin'i ziyaret etti. Bu anlaşma 1964, 1965 ve 1966'da da devam etti.

                                                                           

7  Nisan 1965 ‘de GDR . Bundestag – Batı Meclisi – üyelerinin – , milletvekillerinin Berlin'e gelen transit yolları kullanmasını yasakladı. Bundestag'ın üzerinden alçaktan Sovyet askeri uçakları uçuruldu.  Mayıs'ta Charlottenburg'da The Europe Center açıldı. 1 Aralık 1966 ‘da  Willy Brandt belediye başkanlığından istifa etti. Şansölye Kurt - Georg Kiesinger ‘in yardımcısı ve dış işleri bakanı olarak göreve atandı.


 GDR'in ilk  ‘'Industrial Collective'' – VEB Kabelwerke Oberspree (KWO) -  1 Ocak 1967 ‘de Doğu Berlin'de faaliyete geçti. 2  Haziran'da  öğrenci gösterileri sırasında Benno Ohnesorg isimli  Berlinli bir öğrenci polis kurşunu ile hayatını kaybetti. Öğrenciler üniversitelerde günü geçmiş geleneklere, hiyerarşiye, büyük koalisyon hükümetine, global düzeydeki haksızlıklara karşı ayaklanıyordu ve halkın dikkati onlara  yoğunlaşıyordu. Parlementoda dışındaki sol muhalefet bu şekilde ortaya çıktı. 1968'de   öğrenci lideri Berlinli Rudi Dutschke'nin 11 Nisan'da Kurfürstendamn Bulvarı'nda suikasta uğraması ve ölmesiyle  Berlin'de öğrenci hareketleri tekrar alevlendi. 20 Temmuz'da , 1944 yılı 20 Temmuz'unda Hitler'i öldürme teşebbüsünde bulunan Stauffenberg'in ölümünün 24. Yıl dönümü nedeniyle, onun anısına  ‘'German Resistance Center'' açıldı.


ABD Başkanı Nixon 27 Şubat 1969'da Berlin'i ziyaret etti. 2 Ekim'de Alexanderplatz'da ‘'The World Clock'' faaliyete geçti.  21 Ekim'de Wlli Brandt – SPD – Alman Şansölyesi seçildi ve iki Alman devleti arasında görüşmeleri başlatma isteğini belirtti. 16 Aralık'ta Müttefikler  Sovyetler'e  Berlin'le ilgili sorunları çözmek için görüşme önerisinde bulundu.


1970  Ocağında Doğu Berlin'de Leipziger Strasse'de 11 ile 25 katlı apartman binaları inşaatı başladı. 26 Mart'ta  önceki dört ortak Batı Berlin'de Müttefik Kontrol Konsül'ünde görüşmelere başladılar. 19 Nisan'da 19 metre yüksekliğindeki Lenin anıtı Doğu Berlin'de Friedrichshain'de açıldı. Bu anıt 1991'de Doğu ve BatI'nın birleşmesinden sonra kaldırıldı. 


1971'de Doğu ve Batı Berlin arasında 1952'den beri ilk kez telefon hattı kuruldu. İki taraf arasındaki görüşmeler 3 Haziran'da Berlin Senatosu ve GDR hükümeti arasında başladı. 3 Eylül'de dört ülkenin büyükelçileri, Berlin hayatıyla ilgili bir çok konuyu kapsayan,  anlaşmayı imzaladılar


Bu yazı 219 defa okundu.


Yorumlar


Ad Soyad E-Mail
GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR ARŞİV

KONUMUMUZ

Altıeylül / Balıkesir

ADRES

Altıeylül Mah. Çiğdem Sok. İnaler İş Mrk.No: 8 1/1 Altıeylül / Balıkesir
MND Ajans
©2020 | Tüm Hakları Saklıdır
MND Ajans