YazıYorum (Mete Kozdağ)
Rasathane; rasat gözlem, hane ise ev anlamına gelir. Uzaydaki her çeşit değişikliği gözlemlemek, veriler toplamak, incelemek için kurulurlar. Dolayısıyla en iyi gözlem yapılabilecek yüksek ve havasının yıl boyunca açık olan yerler tercih edilir.
Ülkemizde Antalya'da Toroslarda kurulu olan rasathane en çok bilinen ve gelişmiş olanıdır. İstanbul Sancaktepe'de de 14 inch (35,56 cm) çapında teleskoba sahip halka açık bir gözlem evi bulunmaktadır.
Osmanlı'da ilk gözlemevi Takiyüddin Mehmet tarafından 1577 yılında İstanbul'da kurulmuş, ancak birkaç yıl sonra yıkılmıştır.
Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar pozitif bilimlerin aksine; kelam, fıkıh, hadis gibi alanlarda çalışma yapılır, medreselerde bu alanlara daha çok önem verilirdi.
İstanbul'un fethini müteakip diğer alanlarda da gelişmeler baş göstermiştir. Ali Kuşçu'nun Türkistan'dan İstanbul'a davet edilmesi üzerine Osmanlı Devleti'nde matematik, astronomi alanlarında yeni bir kapı açılmıştır.
Ancak Osmanlı İmparatorluğu'nda uzay ve astronomi dendiğinde belki de akla gelen en önemli isim, Takiyüddin Mehmet'tir. Takiyüddin Mehmet, tahminen 1525 yılında Şam'da doğdu. Burada aldığı iyi eğitimle kendini mühendislik, astronomi, fizik alanlarında geliştirdi. Osmanlı Devleti içinde yaptığı çalışmalarda, İstanbul'un enlem ve boylamını hesapladı. Kosinüs, sinüs gibi trigonometrik açıları tanımladı.
Takiyüddîn, Üçüncü Murad'ın müneccimbaşısıydı. İşi padişaha geleceği söylemekti ama bununla yetinmiyor, geceleri Galata Kulesi'nin tepesinde yıldızların hareketlerini takip ediyordu. Hükümdardan tam 10 bin altın aldı, son kuruşuna kadar harcayıp Tophane sırtlarında bir rasathane kurmaya çalıştı ve rasathane 1577'de açıldı.
Rasathanenin ömrü kısa sürdü ve 21-22 Ocak 1580 tarihinde yıktık.
Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Türkiye'nin aktif uydu sayısı, 15 Nisan 2023 tarihinde fırlatılan İMECE ile birlikte, 9'a yükseldi.
Türkiye'nin, 5'i (TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A, TÜRKSAT 4B, TÜRKSAT 5A, TÜRKSAT 5B) haberleşme, 4'ü (GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2, RASAT ve İMECE) gözlem olmak üzere aktif 9 uydusu bulunuyor.
Türksat 6A da 2024 yılı Haziran ayında uzaya fırlatılacak ve uzaydaki uydu sayımız 10 olacak.
24 Ocak 1994 tarihinde fırlatılan ilk uydumuz Türksat 1A, roket patlaması sonucu, okyanusa düştü.
Türkiye, 10 Ağustos 1994'te TÜRKSAT 1B ile uzaydaki yerini aldı. Sonrasında 1996 ve 2001 yıllarında daTÜRKSAT 1C-2A uyduları, yörüngeye yerleşti.
Adı geçen 3 uydu da görevlerini, Aralık 2005, Eylül 2010 ve Eylül 2016'da tamamlandı.
Veba salgınına neden olduğu ve meleklerin bacaklarına bakıldığı bahanelerle yıktığımız rasathane sonrasında gönderdiğimiz uydular ve Astronot Alper Gezeravcı...
Okunuyor olmak dileğiyle, saygılar.
