BILL GATES (d.28.101955), PAUL ALLEN (21.1.1953 – 15.10 2018)
1995 ile 2017 yılları arasında , dört yıl hariç, dünyanın en zenginleri listesinin en başında yer alan Bill Gates, 14.11.2023 ‘de Bloomber UK ‘e göre Elon Mask (211 milyar dolar), Jeff Bezos ( 166 milyar dolar), ve Bernard Arnault'dan sonra (163 milyar dolar), 130 milyar dolar ile dünyanın 4.en zengin kişisidir.
William Henry Gates III. 28 ekim 1955'de Washington eyaletinin Seattle kentinde doğdu ve orada büyüdü. Yakın arkadaşı Paul Allen'le beraber Microsoft şirketini kurdu. Microsoft 1970'ler ve 1980'lerdeki , mikro bilgisayar devriminin öncüsü ve Bill Gates de bu devrimin lideri oldu. New Mexico'nun Albuquerque kentinde kurulan Microsoft dünyanın en büyük kişisel bilgisayar yazılım şirketidir. Gates, büyük hissedarı olduğu Microsoft'un 2000 yılı Ocağına kadar CEO'su olarak çalıştı ve 2014 Şubat'ına kadar yönetim kurulu başkanlığı yaptı. Daha sonra“Yazılım mimarlığı şefi” olarak şirket içinde etkinliğini sürdürdü. Microsoft CEO'su ve yönetim kurulu başkanlığına getirilen Amerikan yerlisi kökenli Satya Nadella'ya danışman oldu. Gates 2020 Haziran'ında Microsoft ve Berkshire Hathaway'deki yönetim kurulu üyeliklerinden ayrıldı. Zamanını Bill&Belinda iklim değişiklikleri, global sağlık , ve eğitim üzerine yoğunlaşan Gates Foundation'ına – yardım vakfına – ayırmaya başladı. Gates Microsoft ‘un iki kurucusundan biri ve en büyük ortağı ve Bill & Belinda Gates Foundation'ın yönetim kurulu başkanı olmasının yanısıra , Luminous Computing , Branded Entertainment Network, Terra Power – Nüclear reaktör tasarım şirketi -, Cascade Investment Foundation, Gates Ventures, Breakthrough Energy – Low carbon projeleri şirketi - kuruculuğunu ve yönetim kurulu başkanlığını yaptı. Warren Buffet'le kurdukları Giving Pledge Foundation'ına kendileri gibi milyarder olanlar da katılmış ve servetlerinin en az yarısını bu vakfa bağışlamışlardır. Vakfın şu anda 236 üyesi bulunmaktadır.
Gates'in Cascade İnvestments LLC yatırım şirketi ,ABD'de 19 eyalette 242,000 acre -, 968.000 dönüm – tarım toprağının sahibidir. Gates ABD'de en büyük tarım alanına sahip 49. Kişidir. Bu şirketin Türkiye'de de Trakya bölgesinde önemli miktarda toprak satınaldığı gazete haberleri arasında yer almıştı.
Bill Gates'in babası William H. Gates Sr. (1925 – 2020) tanınmış bir avukatdı. Annesi Mary Maxwell Gates (1929 – 1994) First İnterstate BancSystem ve the United Way of America'nın yönetim kurulu üyeliklerini yapmıştı. Annesinin babası , J.W.Maxwell ise bir ulusal banka genel müdürlüğünde bulunmuştu. Aile Protestan Reformed kilisesinin müdavimiydi. Seattle'in Sand Point bölgesinde oturdukları ev, iki kızkardeşi olan Bill Gates yedi yaşında iken tornedo tarafından yıkılmıştı. Ailesi onun avukat olmasını istiyordu. Küçüklükten beri aile onu başarılarında mükafatlandırıyor , kaybettiklerinde cezalandırıyordu.
13 yaşında Lakeside hazırlık okulunda ilk yazılım programını yaptı. GE'nin BASIC dilinde okul için yazılım yaptiğı sıralarda matematik dersinden izinli oluyordu. Gates ilk bilgisayar programını GE'nin Teletype Model 33 ASR terminalinde, satın alınan GE bilgisayar zamanında yazdı. Okulun Kadınlar Kulübü'nün sağladığı bu olanaklar sona erince, dört arkadaş, Gates, Paul Allen, Ric Weiland ve Gates'in ilk ortağı Kent Evans Lakeside Programmer Club'I kurdular. 1970'e kadar Computer Center Corparation'da, şirket tasfiye oluncaya kadar, Fortran , Lips ve makine dilleri üzerinde programlar yaptılar.
Okul hocalarından biri Gates ve Evans'ı okulun sınıf organize sistemini otomatikleştirmesi ile görevlendirdi. Ikili ,projeyi bitirmek üzere iken Evans mezuniyetten bir yıl önce bir dağa tırmanma kazasında öldü. Gates bu günü hayatının en üzüntülü günü olarak kabul eder. Gates diğer arkadaşı Allen'le bu projeyi tamamladı.
1973'de Lakeside School'dan mezun olurken Gates, National Merit Scholar idi. The Scholastic Aptitute Test (SAT)'da 1600 puan üzerinden 1590 puan aldı ve 1973 sonbaharında Harvard College'a kabul edildi. Hukuku seçmesine rağmen matematik ve lisans üstü computer science kurslarına yazıldı. Iki yıl sonra Harvard'ı terketti. Orada arkadaş olduğu Steve Ballmer ise üniversiteyi bitirdi. Gates Microsoft CEO'luğundan ayrıldıktan sonraa Ballmer'i o göreve getirdi . Ballmer 2000 – 2014 arasında bu görevde kaldı.
1974'de Gates Honeywell'de Paul Allen'e katıldı. 1975'de ikisi beraber kendi bilgisayar yazılım şirketlerini kurmaya karar verdiler. Gates Harvard'dan ayrıldı. Ailesi onun kendi şirketini kurmasını tam olarak destekledi. Şirketin başarılı olmaması ihtimaline karşı Harvard'dan izinli olarak ayrılmıştı. 26 Kasım 1976'da New Mexico'da Microsoft adını tescil ettiren şirketin ilk istihdam ettiği eleman liseden arkadaşları Ric Weiland oldu.
Microsoft'un geliştirdiği Altair BASIC programı bilgisayar hobisi olanlar arasında çok populer oldu. Fakat bundan bir copyright-lisans- hakkı elde edemiyorlardı. Gates'in, geliştirilen yazılımlardan bir lisans ücreti alınması gerektiği konusunda yazdığı bir mektup, hobicilerce pek iyi karşılanmadı. 1976'da Microsoft ilişkili olduğu MITS firmasından ayrıldı ve bağımsız oldu. Çeşitli sistemler için yazılım yazmağa devam etti . 1.Ocak 1979'da Washington'daki Bellevue'ye taşındı. Bu dönemin ilk beş yılında Gates kendisi bu yazılımlarda teknik adam olarak büyük rol oynadı. Şirketin gelişmesinden sonra Gates firmanın CEO'su oldu. 1980 Temmuz'unda IBM'in Microsoft'dan, üreteceği kişisel bilgisayar için yazılım yapmalarını istemesiyle Microft'un kaderi değişti ve geliştirdiği MS-DOS ,şirketi bu endüstride temel oyuncu haline getirdi. Bundan sonra 25 Haziran 1981'de Bill Gates Washington eyaletinde şirketi yeniden şekillendirdi ve kendisi President - CEO ve yönetim kurulu başkanı oldu ve Paul Allen (21.1.1953 – 15 Ekim 2018) Vice- President'liğe getirildi.
Seattle doğumlu Allen, Hodgkin lymphoma hastalığı nedeniyle , 1983'de şirketden ayrılmak zorunda kaldı. 2018 Ekim'inde Seattle'da vefat etti. Babası University of Washington'da kütüphane direktörü olan Allen, Washington State University'de iki yıl okuduktan sonra ayrıldı ve 1974 yılında o günlerin gelişmiş teknoloji şirketi Honeywell İnc'de – Honeywell International – bilgisayar programcısı olarak çalışmaya başladı. Allen Gates'Ie okudukları Lakeside School – özel hazırlık lisesinde – tanıştı.
İkisi, Basic dilini kullanarak microcomputer için yeni bir yazılım dili geliştirmek amacıyla biraraya geldiler. 1975'de Allen ve Gates, merkezi New Mexico'da Albuquerque'deki American elelectronic firması Micro Instrumentation and Telemetry Systems'den – MITS – BASIC dilinin Altair bilgisayarına adaptasyonuyla ilgili bir kontrat aldılar. Daha sonra Allen MITS'in başkan yardımcısı ve teknik direktörü oldu. Bu projenin başarısının sonucunda ikisi 1975'te Micro – Soft'u kurdu. 1976'da Allen full time Microsoft'da çalışmak üzere MITS'den ayrıldı. Allen 1980'de nonexclusive license for the DOS operating systems'in alınmasını ve ertesi yıl IBM'de MS -DOS sisteminin kullanılmasının sağlanmasında baş rolü oynadı (Jeannette L. Nolen ; Paul Allen, American businessman https:''//www.britannica. Com/biography/ Paul- Allen).
Microsoft'un ilk yıllarında Gates bir yöneticiden çok bir bilgisayar yazılımcısı idi, daha sonra yöneticiliğe geçti. 15 Haziran 2006'da Microsoft üst düzey yöneticiliğinden adım adım ayrılmaya başladı. Kendini sosyal yardım işlerine adadı. Microsoft'un yönetimine Ray Ozzle ve uzun vadeli ürün geliştirme stratejisinin başına da Craig Mundie getirildi.(Wikipedia- Bill Gates 23.12.2020)
Üç çocuğu bulunan, kendisine bir çok ödül ve nişan verilen , 68 yaşındaki Bill Gates 1994 ‘de evlendiği Melinda French'den 2021 ‘de boşandı. Bill Gates'in servetini ve merkezi Seattle'da olan ve 2021 yılında 50 milyar varlığı bulunan Bill ve Melinda Gates Vakfı'nı, adı pek bilinmeyen Cascade İnvestment şemsiyesi altında , Kirland, Washinton'da ofisi olan Putnam Yatırım Şirketi'nin eski görevlilerinden Michael Larson yönetmektedir (Nicholas Kulish, David Gelles, Anupreeta Das ,Kate Kelly, Matthew Goldstein ; Breaking up the Gates Fortune, New York Times İnternational, 15/16 Mayıs, 2021). Bill Gates Melinda French'den ayrıldıktan sonra, vefat etmiş olan, dünyanın üçüncü büyük software şirketi Oracle'ın CEO'su'nun dul eşi Paula Hurd ile arkadaşlık etmektedir.
Larson'nın yönettiği servet 2021 değerlerine göre Fas'ın bir yıllık gelirinden daha fazlasına, yada Harvard Üniversitesi'ne yapılmış toplam hibelerin üç misline veya Ford, o tarihteki Twitter ve Marriott İnternatinal'in üçünün toplam değerine eşitti. Ayrılma kararından sonra bu servetin iki kişi arasında paylaşılması büyük bir sorun olarak ortaya çıktı. Bu büyüklükteki bir servetin bölünmesi tarihte ikinci kez oluyordu. İlki Jeff Bezos ve eski eşi roman yazarı ve filantrofist MacKenzie Scott arasında 2019'da olmuş ve Ms Scott Amazon'un , o günkü değerinin % 4 ‘üne eşit 36 milyar dolara sahip olmuştu. ABD'nin en zengin kadını olma ünvanını kazanmıştı. Gates boşanması ilan edildikten hemen sonra AutoNation, Canadian National Railway ve iki Mexico şirketine ait 2.4 milyar değerindeki hisselerin tamamı Ms.French Gates'e aktarılmıştı. Paylaşma daha o zaman başlamıştı. Zaten Gates'in ayrıntıları açıklanmayan bir boşanma anlaşması bulunuyordu. Ms. French Gates ayrıca kandine ait ‘'Pivotal Venture ‘' yardım kurumuyla kadın erkek eşitliği ve sosyal gelişim konusunda faaliyet göstereceğine işaret etmişti. Gates Foundation'nın yoksulluğu ve hastalıkları önlemek için 135 ülkede çeşitli programları bulunuyordu. 2019 yılına kadar 55 milyar dolar bu programlar çerçevesinde yardım yapmıştı. Boşanmanın vakfın faaliyetini etkileyip etkilemeyeceği ya da nasıl etkileyeceği tartışmalara yol açtı. Gates vakfına Buffett 2006'da 31 milyar dolar hibe sözü vermiş , bu da bu vakfın önemini ve iş yapma kapasitesini arttırmıştı.İki taraf da vakfın faaliyetinde değişiklik olmayacağını beyan etti. Cascade şirketi büyük bir gizlilik içinde başarılı bir şekilde hem Gates varlıklarını ve boşanma ile ilgili mal paylaşımını yürütmektedir .Fakat varlık bölünmesini gerçekleştirmenin hayli zor olacağı belirtilmektedir. Mr.Larson'un varlık yönetimi stratejisi , Bill Gates'in yakın dostu Warren E. Buffet'in yatırım stratejisine çok benzemektedir. Larson da Buffet gibi, yüksek büyüme gösteren yeni teknoloji şirketleri yerine hisse fiatları düşük fakat sağlam şirketlere Gates adına yatırım yapmıştı. Gates kendi şirketi dışında, kendisi şahsi olarak teknoloji yatırımları yaptı ve yapmaya devam ediyor. Gates çocuklarının her birine miras olarak yalnız 10 nar milyon dolar bırakacağını beyan etmişti (Fran Ivan's; How the super – wealthy can avoid spoiling their children The Daily Telegraph, 20.1.2024). 21.1.2024
Microsoft'un Pazar değeri 8.1.2024 itibariyle 2.78 triyon dolar , yıllık net karı 30.9. 2023'e göre 77.096 milyar dolardır. 238,000 kişi çalıştıran şirket, 190 ülkede 1.6 milyon müşteriye sahiptır. Ana rakipleri Apple (AAPL), Google (GOOG), Sap (SAP), IBM (IBM) ve Oracle (ORCL)'dır. (9.1.2024)
PAUL ALLEN
Allen Microsoft'tan ayrılıncaya kadar teknoloji şefi olarak çalıştı. Microsoft'dan ayrıldıktan sonra oradaki hisselerinin çoğunu sattı. Ve kendisi interaktif Experience Music Project (EMP;2000) ve Alen İnstitute for Brain Science (2003), bir beyin araştırma merkezi kurdu. EMP sonradan 2016'da Museum of Pop Culture adını aldı . 2004' de Allen, Science Fiction Museum'un kuruluşunu tamamladı. Allen, tarihte ilk özel uzaya gidiş projesi SpaceShipOne'ı ve daha sonraları 2013'de Allen Institute of Artificial Intellegence'ı ve 2018'de Derin Deniz Araştırmalarını finanse etti. Microsoft'tan ayrıldıktan sonra 90'lı yılların ortasına kadar 140 şirkete yatırım yaptı. Bir çoklarından kar etti. Kablo endüstrisindeki yatırımlarından 8 milyar dolar kaybı oldu. Allen vefat ettiğinde 20,3 milyar dolar net servete sahipti. Başka takımlara da yatırım yapan Allen,2007'den itibaren Seattle Sounders futbol takımınının yarı ortağ idi.
2011'de yayınladığı ‘'Idea Man ‘' isimli kitabında Microsoft'un tarihini ve Gates ile olan görüş ayrılıklarını ve tartışmalarını anlattı. (Paul Allen; İdeaMan, Penquin Books, London, 2011) Idea Man'de Paul Alan yeni fikirleri kendisinin ortaya attığını, Bill'in ise bu fikirleri eleştirdiğini ve sonra uygulamaya geçtiğini böylece ikisinin biribirini tamamladığını belirtiyor.
Daha Üniversitede ilk sınıfta iken 4004 bilgisayarı ortaya çıktığında bununla ne yapılabileceğini bir mühendis gibi düşünmeye başlayan Paul Allen, her ay yeni modellerin ortaya çıkmasını çok yakından takip ediyordu. Trafik analizlerinde kullanılan 8008 iş dünyasına girince, ikinci nesil mikrochip'la daha fazla ne gibi şeyler yapılabileceğini araştıyordu. Science Magazinleri yakından takip eden Paul Allen Popular Electronics Magazine'nin 1975 Ocak sayısındaki ‘'Project Breakthrough: World's First Minicomputer Kit to Rival Commercial Models.. ‘'Altair 8800 Save, over 1000 Dollar'' başlığını görünce , soluğu Bill'in Harvard Üniversitesi Currier House'daki odasında alır. Bill sınavlara hazırlanmaktaydı. Koşarak odaya girdikten sonra ‘'Bana ne söylemiştin, hatırladın mı?'' ‘'8080'e dayalı bir makinenin yapıldığında sana bildirmemi istemiştin ‘'dediğini hatırlatır ve kendisi şu sorulara yanıt aramaya başlar:
Yeni keşif nereye doğru gidiyor? Henüz gerçekleşmeyen, keşfedilmeyen daha neler var ?
Ben ihtiyaca cevap verecek neyi icad edebilirim ve bu bu sefere katılabilirim?
Bu öngörüye dayanarak ‘'Eğer bir micropressor üst düzey bir dili kullanırsa , genel amaçlı bir bilgisayarın programlanması için temel araç olmaz mı?'' sorusunu yanıtlamaya çalışır.
Bill Gates, Altair'i üreten Ed Roberts'e Paul Allen ismini kullanarak, telefon eder ve , Altair için BASIC dilini uyguladıklarını bildirir. Roberts kim bunu kullanabildiğini kanıtlarsa Albuquerque'de kapımız ona açık yanıtını verir. Paul Allen ‘' Eğer daha yaşlı ve bu konuda daha bilgili olsaydık , Bill ve ben önümüzdeki işten vazgeçerdik. Fakat genç ve bu işi yapabileceğimize inandığımız kadar acemi idik'' diye yazıyor. Bu kurulan ilişkiden sonra her şey bir dev hızıyla gelişiyor.
Babası ve annesinin çocuklarını hediyeye boğmadığını ve fakat öğrenmeleri için onlara her türlü imkanı sağladıklarını belirten Allen babasının şu sözünü daima hatırlar : ‘'Büyüyünce bir işin olacak. Sevdiğin işi yap. Yaptığın işi sev''. Allen kendini ‘' Sevdiği diğer şeyler arasında en çok bilgisayarı seven biriydim'' diyor ve devam ediyor ‘'Benim tecrübelerime göre her başarısızlık gelecekteki başarının tohumudur- eğer ondan bir şey öğrenmek isterseniz''.
Bill ile Paul şirketi kurduklarında isim olarak Micro -Soft adını Paul önerir. Paul ortaklığın 50 -50 olmasını düşünür ve ister. Bill, Paul hala MITS'de çalıştığı ve oradan geliri olduğu için 60 – 40 ‘da israr eder. Daha sonra gelişmeler sonucunda Paul hissesini eşitlemek isterse de Bill kabul etmez. Paul ‘'işte o zaman içimde bir şeyin öldüğünü hissettim. Ortaklığımız adaletli olmalıydı. Şimdi Bill'in kendi öz çıkarının öne çıktığını görüyordum''.
29 yaşında kanser olduğunu ve yaşama şansının 50 -50 olduğunu öğrenince ‘'Kısa bir süre sonra öleceğim ihtimalini anlamaya çalıştım. 29 yıl iyi yaşamıştım. Fakat önümde daha yapabileceğim ve tecrübe kazanabileceğim yıllar vardı, aldatıldığımı düşünmekten kendimi alamıyordum.'' Hayat çok kısa. Onu mutsuzca geçirmeye değmez''. ‘'Bill kendisini şirketle tam özdeşleştirmişti. Şirketin sınırı ve kendisi için bu sınırın nerede başladığı belli değildi. Ben tam öyle değilim. İş benim için önemlidir fakat o benim her şeyim değildir.''. ‘'Teknik alanda başarılı olsan bile üzerinde büyük bir baskı vardır. Bu rekabetçi düzeyini koruman çok zordur.''. ‘'Ben şirketi terkettiğimde 500 kişi çalışıyordu. 1990'da 5000 den fazla 2000'de ise 40.000. Şimdi ise 90.000 kişi çalışıyor. Böyle bir ortamda kültür değişiklikleri yer alır. Vasatlığı önlemek için zayıf performans gösterenleri ayıklamak gerekir.'' ‘'Gayretleri bir çok şeye dağıtınca ,ana ürününüze ve stratejik girişiminize hiç dalgalanmaması gereken yoğunlaşma zarar görür.'' Yaratıcılık taşlı bir yol. Başarısızlık riski var, hiç bir garantisi yok. Fakat onun karanlık dar sokakları ve sapmalarına rağmen beni tatmin eden tek yol oydu''. ‘' Yetenek gerçekten temel etkendir. Fakat onun geliştirilmesi ve olgunluğu unutulmamalıdır''.( Lanre Dahunsi; Book Summary -Idea Man by Paul Allen , https: // ladredahunsi.com/ book- summary- idea – man -by – Paul – allen= 11.2.2022 – 24.12.2023)
,
