31.05.2020
CUMHURİYET ÖYLE KOLAY KURULMADI(2-2)
(devamı....)
Mustafa Kemal Havza'dan sonra Amasya'da ordu komutanlarıyla Amasya kararlarını almayı başardı. Başlangıçta en büyük destekçisi, Erzurum'daki 15. Kolordu komutanı
Kâzım Karabekir Paşa ve Ankara'daki 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa idi.
Böylece onun, Türk Kurtuluş Savaşı'nın, önsözü Çanakkale'de kendini gösteren, çok çetin ve dikenli liderlik yolunda yükselişi başladı. 28 Haziran'da Sivas'tan hareket eden Mustafa Kemal 2 Temmuz'da Erzincan'a ve 3 Temmuz'da Erzuruma geldi.
Yeni Harbiye Nazırı Ferit Paşa ile arasında geçen telgraf makinesi başındaki yazışma iki tarafın durumunu saptamak bakımından çok dikkat çekicidir ; Ferit Paşa şöyle demektedir; “Paşam! İtilaf mümessillerinin pek kat'i müracaatları bugünkü telgrafnamemi yazmaya mecbur ett. Zatialilerini benim kadar kimse bilemez. Hamiyeti vataniyelerinin ulvi gayelerine vakıfım. Bendeniz İstanbula teşrif buyurulacağını gerek Şevketmeap Efendimize ve gerek İtilâf mümessillerine karşı taahhüt eyledim. Mahçup olmayacağıma eminim. Hakkı alilerine İtilaf Mümessilerinden de berayı teşriflerinde hürmetten başka bir şey muntazır değildir.
Bunlar temin edilmiştir. Ancak ve ancak, zati alilerinin hemen o havaliyi terk ile buraya gelmeniz lâzımdır. Mustafa Kemal'in cevabı ise şöyledir; “Ermenistan'a vaadedildiğini bilmekle heyecen ve galeyan içinde bulunan doğu vilayetleri halkı arasından çıkıp gelmek hususundaki teklifinizi yerine getirmekle şahsi irademi kullanmaktan manen ve maddeden memnu bulunuyorum. Vaziyetin takdirini, müsellem olan fetanet ve nüfuzu nazarı samilerine arz eylerim efendim” Erzurum'da kongre öncesi sekiz arkadaşı ile yaptığı toplantıda, Mustafa Kemal, millet hakimiyetine dayanan kayıtsız şartsız bağımsız bir Türk devleti kurmaktan başka bir çare olmadığını anlattı ve onlar gaye uğrunda ölünceye kadar göreve hazır olduklarını
belirttiler. Kendisine çok güvenilen Ikinci Ordu Müfettişi Mersinli Cemal Paşa'nın ve Erzurum valise iken azledilen Münir Bey'in İstanbul'a gittiği haber alındıktan sonra Mustafa Kemal 7 Temmuz'da her tarafa telgrafla ülkenin kurtuluşu ile ilgili kesin önlemlerin ne olduğunu bildirdi. 7/8 Temmuz gecesi padişahın Başkatipi Ali Fuat Bey yine telgrafla, geri dönmesi talebinde bulundu. Mustafa Kemal uygun bir dille bunu redetti. Bunun üzerine İstanbul'dan şu telgraf geldi “Memuriyeti aliyelerine hasbelicap hitam verilmiş olduğundan, hemen bilateehhür Dersaadete avdetleri İradei Hazreti Padişahı iktizasındandır efendim”. Mustafa Kemal istifasını gönderdi. Gece saat 10.30 civarında idi. O, yanındakilere “Aziz arkadaşlarım, bu andan itibaren hiç bir resmi sıfat ve memuriyetim yoktur. Bir millet ferdi olarak ve milletten kuvvet ve kudret alarak vazifeye devam edeceğim” diyordu. Paşa bu durumu mülki ve askeri
amirlere ve halka bir beyanname ile ilan etti.
Bu yazı 473 defa okundu.
