YazıYorum (Mete Kozdağ)
9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman ‘Avrupa'da barışçıl ilişkilerin kalıcı şekilde kurulması gerektiği zaruridir' söylemiyle, daha sistematik ve organize bir Avrupa kurmak gayesiyle bir kanun teklifi açıklamıştır.
"Schuman Bildirisi"olarak da bilinen bu tasarı, bugün Avrupa Birliği olarak kabul ettiğimiz kurumun yapı taşı olarak görülmektedir.
1985 yılında Milan'da yapılan Zirve sonrasında 9 Mayıs'ın "Avrupa Günü" olarak kutlanılması kararı alınmıştır.
Bu tarihten itibaren de her yıl 9 Mayıs Avrupa Günü, gerek üye ülkelerde gerekse aday ve potansiyel aday ülkelerde çeşitli etkinliklerle kutlanmakta.
Barış ve dayanışmanın sembolü 9 Mayıs Avrupa Günü Türkiye'de de birbirinden renkli ve anlamlı etkinliklerle kutlandı. Bu yılın etkinlikleri “Ortak Değerlerimiz, Ortak Geçmişimiz” ve “Birlikte İnşa Ettiğimiz Barış ve Refah” sloganı ile gerçekleştirildi.
İkinci Dünya Savaşı 8-9 Mayıs 1945'te Nazi Almanyası'nın teslim olmasıyla sona erdi. Zafer Günü veya 9 Mayıs, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gün.
Rusya, bu tarihi "Zafer Günü" olarak anıyordu ama son yıllarda anma törenlerini propaganda gösterisine dönüştürdü.
9 Mayıs'ın Avrupa ve Zafer Gününde 50'nci yaşını kutlayan F-16 da hem savaşın hem de barışın vazgeçilmezi olmayı sürdürüyor.
ABD 1960'larda düşman uçaklarını vurmak için yeni bir teknoloji olan havadan havaya füzeler kullanıyordu.
1965'te Vietnam Savaşı başladığında, F-4 Phantom II gibi savaş uçaklarında silah yoktu, uçağın füzelerinin yeterli olacağına inanılıyordu.
Ancak füzelerle donatılmış Amerikan uçakları, Vietnam'daki savaş ilerledikçe küçük ve çevik Sovyet yapımı MiG uçaklarıyla karşı karşıya geldiğinde işler değişti.
Kuzey Vietnam'ın bazı MiG'leri, 1950'lerin başında Kore yarımadasında savaşan Sovyet uçaklarının neredeyse aynısıydı. Bunlar Batı için modası geçmiş olarak görülüyordu. Ancak Amerikan uçaklarının füzelerini kullanamadığı yakın muharebelerdeki başarısı sorun yaratıyordu.
1965-68 yılları arasında, Amerikan uçakları hala kaybettiklerinden daha fazla Kuzey Vietnam uçağı düşürse de aradaki fark hızla azalıyordu.
Büyük ve çift motorlu Amerikan uçaklarını uzaktan tespit etmek oldukça kolaydı; küçük ve tek motorlu MiG'ler ise öyle değildi.
ABD'nin buna karşı çözümlerinden bir tanesi, giderek gelişen Sovyet uçaklarına karşı iddialı yeni bir tasarımdı.
ABD savunma yetkilileri 1960'ların sonunda, ses hızının üç katı hızla uçabilen dev bir savaş uçağı olan Sovyet MiG-25'in ortaya çıkmasıyla zaten alarma geçmişti.
MiG-25'e karşı, radar güdümlü füzelerle düşman uçaklarını yüksek irtifada vurmak üzere tasarlanmış McDonnell-Douglas F-15 Eagle tasarlandı.
Aradan geçen 50 yılda 4 bin 600'den fazla F-16 üretildi ve bu üretim de yakın zamanda duracak gibi görünmüyor.
Küçük, hafif ve çevik olmak üzere tasarlanan F-16; kara saldırıları, havadan keşif, karadan havaya füze rampalarını arama gibi çok fazla rol üstlendi.
Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından Kiev, Batı ülkelerinden F-16 uçağı talep etti.
Ukraynalı pilotların Danimarka'da F-16 eğitimi devam ediyor ve uçakların yaz aylarında teslim edilmesi bekleniyor.
Ocak 2024'te ise Slovakya ilk F-16'larını teslim alan son ülke oldu.
F-16 savaş uçağı ilk uçuşunu 1974 yılında gerçekleştirdi.
Görüldüğü gibi 4'üncü nesil bir savaş uçağını 50 yıl boyunca hizmette tutmak hiç de kolay bir şey değil.
Bu arada 5'inci nesil savaş uçağı olan F-35'in çok üstün özellikleri olsa da F-16'nın geçtiği yolları tamamlaması için uzun bir süre var.
Okunuyor olmak dileğiyle, saygılar.
