OPRAH WINFREY (D.29.1.1954)
(THE OPRAH WINFREY SHOW)
Ünlü Amerikan talk show sunucusu , televizyon filmleri yapımcısı, aktris, yazar , medya sahibi ve filantropist – büyük bağışçı -,29.1.1954 doğumlu Oprah Gail Winfrey ABD'nin ilk siyah kadın – African -American- milyarderidir. 1986 – 2011 arasında 25 yıl süren The Oprah Winfrey Show ile uluslararası üne kavuşan Oprah 2003 yılında, 20.yüzyılın, dünyada ilk siyah kadın milyarderi olarak tarihe geçti. Daha sonra yarattığı , içinde TV network ve yeni yaşam biçimlerini konu edinen, 2000 yılında yayına başlayan O, The Oprah isimli magazin de bulunan medya imparatorluğu ile ABD'nin önemli kurumları arasına girdi ve ‘'Queen of All Media'' ünvanını aldı
Oprah Missisipi'nin Kosciusko kasabasının çok yoksul bir semtinde çok yoksul bir ailede dünyaya geldi. Yalnız yaşayan annesi Vernita Lee (1935 – 2018) Oprah doğduğunda reşit yaşta değildi. Babası Vernon Winfrey'le (1933 – 2022) evlenmemişti. Vernita varlıklı evlerde hizmetçi olarak çalışıyordu. Vernon ise maden işçisi idi , sonradan berber olarak çalışmaya başlamıştı. Oprah doğduğunda ABD Kara Kuvvetlerinde askerdi. Oprah'ın 2006'da yaptırdığı genetik teste göre Oprah'ın anne tarafı bugünkü Liberya'nın Kpelle etnik gurubundan gelmektedir. Oprah çok yoksul olan annesi Kuzey'e gidince çocukluğunun ilk altı yılını anneannesi Hattie Mae Presley'in (5.4.1900 – 27.2. 1963) yanında geçirdi. Anneannesi de çok fakir olduğundan patates çuvallarından yapılan elbiseler giyen Oprah okulda alay konusu oluyordu. Anneannesi Oprah üç yaşında iken ona okuma yazmayı öğretti. Kasaba kilisesine devam ediyorlardı. Oprah, İncil'den satırları çok güzel okuduğundan ona ‘'The Precher'' – Vaizci- adı takılmıştı.
Altı yaşında iken annesi onu alarak Wisconsin'de Milwaukee kentine yerleşti. Fakat sürekli çalıştığı için annesi ona bakamıyordu. Bu arada anne yine hamile kaldı . Oprah'ın yarı kız kardeşi, 2003 yılında 43 yaşında kokainden ölen Patricia doğdu . 1962 yılında Lee iki kıza bakamaz oldu. Oprah geçici olarak Tennessee'de Nashville'e gönderildi. Bu sırada annesi üçüncü kez doğum yaptı. Bu ikinci yarı kız kardeşten Oprah'ın ancak 2010'da haberi oldu..Oprah annesinin yanına döndükten sonra annesi dördüncü çocuğu, 1989'da Aids'ten ölen Jeffrey'i doğurdu. Oprah sekiz yaşında Babtist kilisesinde vaftiz edildi. Oprah Winfrey 1986 yılında bir TV şovunda Cinsel İstismar konusu tartışılırken, kuzeni, amcası, ve bir aile dostu tarafından cinsel olarak istismar edildiğini açıkladı. Annesi ile kötü bir ilişki yaşadığından, Oprah çocuk sahibi olmamaya karar verdi.13 yaşında, istismar nedeniyle evden kaçan Oprah 14 yaşında hamile kaldı. Erken doğan oğlu yaşamadı. Oğlu konusundaki öyküyü bir akrabası 1990 yılında National Enquirer'a para karşılığında sattı
Ortaokul eğitimine Milwaukee'de Lincoln Middle and High School'da başlayan Oprah çok başarılı olduğundan, Upward Bound programı çerçevesinde zengin banliyö okulu Nicolet High School'a transfer edildi. Otobüsle okula giderken yolculardan bazılarının okuldaki arkadaşlarının varlıklı ailelerinde hizmetçi olarak çalıştığının farkında olduğunu belirten Oprah , arkadaşlarının para harcamaları gibi harcama yapabilmek için annesinden para çalmaya başladı. Annesi onu bu kez yine Nashville'e babası Vernon'un yanına gönderdi ve bir daha geri almadı. Vernon'un sıkı kuralları vardı. Eğitimi en önde tutuyordu. Oprah'ı bu konuda çok destekledi. Oprah okulunda onur öğrencisi oldu ve ‘'Most Popular Öğrenci ‘' olarak seçildi. East Nashville High School'un ‘'güzel konuşma takımı''na katıldı. Okulun bu takımı dramatik yorumlama konusundaki yarışmada ülkenin ikincisi olmuştu.1986'da Oprah bir konuşmasında ‘' Babam beni okula götürdüğünde hayatımın yönü değişti. O beni kurtarmış oldu. O benden ne istediğini ve benden ne beklediğini biliyordu. Ondan daha azını kabul etmiyordu'' demişti (https://en.m.wikipedia.org/wiki/oprah - Winfrey).
Oprah Winfrey'ın genç bir kız olarak ilk işi yerel bir bakkal dükkanında çırak olarak çalışmak oldu.17 yaşında iken Tennessee Siyah Güzellik yarışmasını kazandı , Siyah ABD Güzeli yarışmasına katılmak hakkı doğdu. Fakat yerel zenciler için radyo yayınları yapan WVOL radyo istasyonunun dikkatini çekti. Ve ona akşam haber bültenlerini okumak için yarı zamanlı bir iş verdiler. Bu iki yıl sürdü.19 yaşında duygusal ve hareketli sunuculuğu nedeniyle gündüz talk show sunma görevine getirildi. Üçüncü derecede bir program olan bu şovu birinci sıraya çıkardı. Bu dönemde, 1971'de Oprah tarihi siyah Tennessee State University'sinde Güzel Konuşma yarışmasını ve onun sonucunda İletişim dalında öğrenim yapmak için bir burs kazandı. 1975'te üniversitede okumasını durdurdu. BA derecesini ancak 1986'da alabildi çünkü o artık ünlü bir televizyon sunucusu olmuştu, akademik derecesini almak için yazması gereken tezini çok geç tamamlayabilmişti (https:// www.biography .com/ movies – tv/oprah – Winfrey). Oprah Winfrey'in kariyeri hızla gelişti.
1976'da Baltimore'a yerleşen Oprah , People Are Talking isimli TV talk showunu yedi yıl sürdürdü. Bir Chicago TV istasyonu onu sabahları yayınlanan ona it A. M. Chicago sunuculuğuna getirdi. O bu şovla, ayni zamanda benzer yayın yapan Phil Donue'nun rakibi oldu. Oprah'ın sevecen , sıcak kanlı sunuculuğu şovunu, rating açısından, en alt noktadan birinciliğe çıkardı. Donahue'den 100.000 fazla izleyicisi olmuştu. Oprah Winfrey, 1986'da The Oprah Winfrey Show isimli büyük üne kavuşan şovunu başlattı. 2011 ‘e kadar 25 yıl bu şov başarılı bir şekilde 120 TV kanalında yayınlandı. Toplam her zaman 10 milyon izleyicisi oldu. İlk yılın sonunda şov 125 milyon dolar brüt gelir sağladı. İlk yıl Oprah'ın geliri 38 milyon dolardı. ABC'den şovun tam mülkiyetini ele geçirdi ve Harpo Production isimli kendi şirketinin kontrolü altına soktu. Artık şovun tam yayın kontrolü ve geliri onun yönetiminde idi.
1994'te talk show'ların kalitesi çok düştü. İstismar edici , çöplük haline dönüştü. Oprah şovunu bu eğilimden uzak tutmaya çalıştı. İlkin izleyici miktarı azaldı. Fakat yüksek kalitesini koruduğu için büyük bir itibar kazanmaya başladı. 2004 yılında The Oprah Winfrey Show ABD dahil bütün dünyada 100'den fazla ülkede 212 kanalda yayınlanıyordu. ABC ile anlaşmasını 2009'da sonlandırdı ve şova son verdi. Oprah'ın şovu Dr.Phil McGraw, Dr. Mehmet Oz ve Rachael Ray gibi ünlülerin kendi şovlarını başlatmasının kapısını açtı.
Hem kendisi hem şovu için Oprah, bir çok Daytime Emmy ödülü kazandı. Oprah şovunu Oprah Book Club ve Oprah's Favorite Things isimli programlarının başlangıç platformu olarak kullandı. Kitap kulübü yoluyla bir çok bilinmeyen yazar gün ışığına çıktı. Tanındı. 1999'da Oprah , bir ortağı ile Oxygen Media şirketini kurdu. Şirketin amacı kablo ve online kadın konusunda programlar yapmak ve yayınlamaktı. 2011'de Discovery Communications ile ortak The Oprah Winfrey Network'ü – OWN – kurdu. 2013 yılında yedi kere tour de France'ı kazanmış olan bisikletçi Lance Armstrong'la yaptığı röportaj büyük ilgi gördü ve OWN'a büyük gelir sağladı. Armstrong 2012'de yarışlarda, cortisone, testosterone ve erythropeietin – EPO - gibi performans arttırıcı ilaçlar kullandığını kabul etmişti ve kazandığı ödüllerin hepsi geri alınmıştı. 2017'de Discovery , OWN'nunOprah'a ait % 24.5 hissesini 70 milyon dolara satın alarak şirketin çoğunluk payına sahip oldu. Oprah'da OWN ‘nun % 25.5 payı kaldı. 2020'de Oprah % 20.5 payını daha sattı fakat chairman ve CEO olarak görevine devam ediyor (David Carr; The Media Equation- Oprah Winfrey's success Owes the Decisions That Avoided Common Traps, the New York Times, 22.11. 2009).
Oprah , 2020 yılında ‘'O,Oprah Magazin'in yayınına son verdi. 2021'de Oprah, yalnız aboneleri için digital , dikkat çekici öyküler yayınlayan , üç ayda bir basılı yayın yapan Oprah Daily'i başlattı. Onun ilgi gören ‘'Oprah's Favorite Things'' programı yıllık tatil hediyelerini içermekteydi. 2017 yılında bu programın 20.yayın yılı Amazon'da tanıtılmıştı. 2018 Haziran'ında Apple ile birkaç yılı kapsayan bir anlaşma yaparak Oprah Oprah's Book Club'ı Apple TV +'a dahil etmeyi başardı. Ayrıca 2020'den itibaren film, müzik, ve politika alanında yaptığı röportajları içeren ‘'The Oprah Conversation'' yayına başladı. Oprah'ın konuşma yaptığı kişiler arasında Will Smith, Dolly Parton, Stevie Wonder ve Başkan Baruch Obama gibi ünlüler vardı. 7 Mart 2021'de CBS , Oprah Wilfrey'in Prens Harry ve Meghan Markle ile yaptığı konuşmayı yayınladı. Bu yayını 17.1 milyon kişi izlemişti.
Oprah Winfrey yalnız bir TV kişisi ve eğlence endüstrisinin bir girişimcisi olmadı. O ayni zamanda bir film yıldızı idi. Pulitzer ödülü kazanan yazar Alice Walker'ın bir kitabına dayanarak Steven Spielberg'in 1985'te yaptığı The Color Purple filminde Sofia Johnson rolünü oynamıştı. Bu oyunu ile Academy Award for Best Supporting Actress ödülüne aday olmuştu. 1998'de Pulitzer ödülü kazanan yazar Toni Morrison'un Belove adlı yapıtının filminin yapımcısı olmuş ve baş rolü oynamıştı. 2013'de The Butler isimli tarihi dram filminde ana karakter Cecil Gaines'in eşi Gloria Gaines rolünü oynamış ve çok başarılı olduğu bu rol nedeniyle Screen Actors Award ödülü için aday gösterilmişti. Oprah 2006'da Charlotte's Web, 2009'da The Princess and the Frog, 2014'de Selma ve 2018'de A Wrinkle in Time filmlerinde de rol almıştı
ABD'in 2003 yılında siyah – zenci - ilk milyarderi olan Oprah'ın 9.3.2023'teki serveti Forbes'a göre 2.5 milyar dolardı. 2024 yılında bu serveti 3 milyar dolara ulaşmıştı. Oprah,ayni zamanda ABD tarihinin en büyük zenci filantropisti – hayırseveri – oldu (Lacey Rose; America‘s Top earning Black Star, Forbes, 29.1.2009). Başlattığı vakıflarla bir çok organizasyona bağışlarda bulundu. Özellikle çocuklar ve çocukların hakları için bir çok girişimde bulundu .Güney Afrika'daki kız çocuklarının eğitimi için, 2007'de Oprah Winfrey Leadership Academy for Girls in South Africa vakfını kurdu. Onun önerisi ile Başkan Clinton , çocuk istismarı yapanları kapsayan bir data -base yaratılması için bir yasa teklifi yapmış ve bu Kongre'den geçmiş ve yasalaşmıştı.
2007 Aralığı'nda Oprah Winfrey Demokrat aday Barack Obama'yı destekledi. Bu kampanyanın parçası olarak the University of South Carolina'nın futbol stadyumunda 29.000 kişiye hitap etti. Konuşmasında şöyle demişti; ‘' O (Dr. Martin Luther King) rüyanın rüyasını görmüştü. Artık rüyanın rüyasını görme zamanı geçti. Bu rüyayı gerçekleştirmenin zamanı geldi. Yalnız kim olduğumuzu bilen değil ne yapabileceğimizi bilen bir adamı destekleyerek bunu gerçekleştireceğiz.''
Oprah çeşitli alanlardaki başarıları nedeniyle bir çok ödül aldı.1994'te the Natıonal Women's Hall o Fame' e adı yazıldı. 2000'de NAACP'nin en büyük ödülü the Spingarn Madalyasına layık görüldü. 2013 yılında Başkan Barack'tan Presidential Medal of Freedom ödülünü aldı. 2018'de, hayatı boyunca başarıları nedeniyle ona the Golden Globes' Cecil B. DeMille ödülü verildi.
Annesi 2018'de, babası 2022'de ölen, California, Indiana , Colorado ve Hawai ‘de evleri bulunan Oprah Winfrey'in dikkati çeken bir çok sözleri ve deyişleri bulunmaktadır:
.Yaşamanın tek amacı istediğiniz gibi tam bir insan olmaya dönüşmenizdir.
.Yeni yıla selamlar , doğruyu yapabilmemiz için yeni bir fırsat.
.Erken yaşta kendi hayatımdan kendimin sorumlu olduğunu anladım. Daha sonra daha ruhsal bir vicdana ulaştığımda , herkesin kendisinden sorumlu olduğunu öğrendim. Kendi düşüncenizle ve onun sonucu davranışınızla kendi dünyanızı yaratıyorsunuz . Ayrıcalıkları , aileniz ve içinde bulunduğunuz koşulları mazeret olarak gösteremezsiniz çünkü siz o koşullar değilsiniz. Siz kendi olanaklarınızsınız. Eğer bunu biliyorsanız siz her şeyi yapabilme gücüne sahipsiniz.
.Başkalarının başarısızlık olarak işaret ettiklerinin, Tanrı'nın seni başka yöne yönlendirmesi olduğunu öğrendim.
.Gerçekten bir şeyi iyi biliyorum: mutlu olmak için yaşaman ve kendinden daha büyük bir şeyi istemen lazım. Çünkü hayat karşılıklı bir alıp vermektir. İleriye gitmek için geriye bir şey vermelisiniz.
.Her hatadan bir şey öğrenin çünkü her deneyim, karşılaştığınız her olay , özellikle hatalarınız size bir şey öğretir ve sizi kendinizden daha büyük olmaya iter.
.Karşılığında ne ücret alırsanız alın, eğer yapmanız gereken bir işi yapıyorsanız , o size iyi duygular verir ve bu en iyi ödüldür.
.Verdiğim doğru kararlar içimden gelen seslerdendi. Verdiğim yanlış kararlarsa içimden gelen sesi duymamaktan kaynaklanmıştı
.Zaferler, başarısızlıklar, kötü zamanlar, acılı anlar, hayatta yaşadığınız her şey sizi siz yapan şeydir.
.Hayatın paylaşılırsa daha iyi olduğunu daima anladım. Çevrenizi genişletirseniz hayatın daha da iyi olduğunun farkına vardım.
.Varlığınızı onurlandırmaktan daha büyük verilecek ya da alınacak bir armağan yoktur. Bunun için doğdunuz. Bunun için yaşıyorsunuz.
.Ne zaman iyisini yaparsanız, elinizden gelenin en iyisini yaparsanız, başkaları bunun daima farkına varır.
.Hayatta hiç şey şans değildir. Hiçbir şey. Kutsallığa, görünmez bir düzene inanıyorum amma şansa asla. Bence şans fırsatla buluşmaya hazırlıktır. Eğer siz fırsatla buluşmaya hazırlıklı değilseniz şans yoktur. Hayatınızda her tek şey sizi gelecek olan bu buluşmaya hazırlamaktadır.
.Zamanla her şey geçiyor. Ne kadar varlıklı , ne kadar güçlü olmanız, Forbes listesinde hangi sırada olmanız, en etkin kişiler listesinde kaç kez yer aldığınız önemli değil. Gerçekte sürekli olan kim olduğunuz ve dünyaya ne katmakta olduğunuzdur.
.Başkalarına bir şey vermenizin kendinize bir şey vermek olduğuna inanıyorum
.Başarısızlığa inanmıyorum. Eğer geçmekte olduğunuz oluşumdan memnunsanız o bir başarasızlık değildir.
.Şu anda en iyisini yapmanız , daha sonraki en iyi şeyi yapmanızın hazırlığıdır.
(Iain Hollingshead; Oprah Winfrey retires: Those in the spotlight can't bear the final curtain , Daily Telegraph, London, 20.5.2011)
