10.03.2025
MAGNA CARTA- 34
1924 ANAYASASI -2
Güran Tatlıoğlu
Madde 16.- (Özgün hali) Mebuslar Meclise iltihak ettiklerinde şu şekilde tahlif
olunurlar :
Vatan ve Milletin saadet ve selâmetine ve milletin bilâ kaydü şart hâkimiyetine
mugayir bir gaye takip etmiyeceğime ve Cumhuriyet esaslarına sadakattan
ayrılmıyacağıma <<vallahi>>).
Madde 16.- (Değişik : 10/4/1928 - 1222 S. Kanun/md. 1)
Mebuslar Meclise iltihak ettiklerinde şu şekilde tahlif olunurlar:
<< Vatan ve milletin saadet ve selâmetine ve milletin bilâ kaydüşart hâkimiyetine
mugayir bir gaye takip etmiyeceğime ve cumhuriyet esaslarına sadakattan
ayrılmıyacağıma namusum üzerine söz veririm.>>
Madde 17.- Hiçbir mebus Meclis dâhilindeki rey ve mütalâasından ve beyanatından
ve Meclisteki rey ve mütalâasının ve beyanatının Meclis haricinde irat ve izharından
dolayı mesul değildir. Gerek intihabından evvel gerek sonra aleyhine cürüm isnat
olunan bir mebusun maznunen isticvabı veya tevkifi veyahut muhakemesinin icrası
Heyeti Umumiyenin kararına menuttur. Cinaî cürmü meşhut bundan müstesnadır.
Ancak bu takdirde makamı aidi Meclisi derhal haberdar etmekle mükelleftir. Bir
mebusun intihabından evvel veya sonra aleyhine sâdır olmuş cezai bir hükmün infazı
mebusluk müddetinin hitamına talik olunur. Mebusluk müddeti esnasında müruru
zaman cereyan etmez.
Madde 18.- Mebusların senevi tahsisatları kanunu mahsus ile tâyin olunur.
Madde 19.- Tatil esnasında Reisicumhur veya Meclis Reisi lüzum görürse Meclisi
içtimaa davet edebileceği gibi âzadan beşte biri tarafından talep vuku bulursa Meclis
Reisi dahi Meclisi içtimaa davet eder.
Madde 20.- Meclis müzakeratı alenidir ve harfiyen neşrolunur.
Fakat Nizamnaei dâhilide münderiç şeraite tevfikan Meclis hafi celseler dahi
akdedebilir ve hafi celseler müzakeratının neşri Meclisin kararına menuttur.
Madde 21.- Meclis, müzakeratını kendi Nizamnamei dâhilisi mucibince icra eder.
Madde 22.- Sual ve istizah ve Meclis tahkikatı Meclisin cümlei salâhiyetinden olup
şekli tatbikı Nizamnamei Dahilî ile tâyin olunur.
Madde 23.- Mebusluk ile Hükümet memuriyeti bir zat uhdesinde içtima
edemezMadde 23.- (Resmî Gazete 22.2.1927 - Sayı 565; Tefsir No: 111) Büyük
Millet Meclisi âzasından birine Hükümet tarafından tevdi edilen muayyen veya
muvakkat bir iş, Hükümet memuriyetinden addolunamaz.
Madde 24.- Türkiye Büyük Millet Meclisi Heyeti Umumiyesi her Teşrinisani
iptidasında bir sene için kendisine bir Reis ve üç Reisvekili intihap eder.
Madde 25.- İntihap devresinin hitamından evvel Meclis adedi mürettebinin ekseriyeti
mutlakası ile intihabat tecdit olunursa yeni içtima eden Meclisin intihap devresi ilk
Teşrinisaniden başlar.
Teşrinisaniden evvel vâkı olan içtima, fevkelâde bir içtima addolunur.
Madde 26.- (Özgün hali) Büyük Millet Meclisi ahkâmı şer'iyenin tenfizi, kavaninin
vaz'ı, tadili, tefsiri, fesih ve ilgası, Devletlerle mukavele, muahede ve sulh akdi, harb
ilânı, muvazenei umumiyei maliye ve Devletin umum hesabı katî kanunlarının tetkik
ve tasdikı, meskûkât darbı, inhisar ve malî taahhüdü mutazammın mukavelât ve
imtiyazatın tasdik ve feshi, umumi ve hususi af ilânı, cezaların tahfif veya tahvili,
tahkikat ve mücezatı kanuniyenin tecili, mahkemelerden sâdır olup katiyet kesbetmiş
olan idam hükümlerinin infazı gibi vezaifi bizzat kendi ifa eder.
Madde 26.- (Değişik : 10/4/1928 - 1222 S. Kanun/md. 1)
Büyük Millet Meclisi kavaninin vaz'ı tadili, tefsiri, fesih ve ilgası, devletlerle mukavele,
muahede ve sulh akdi, harb ilânı, muvazenei umumiyei maliye ve Devletin umum
hesabı katî kanunlarının tetkik ve tasdikı, meskûkât darbı, inhisar ve malî taahhüdü
mutazammın mukavelât ve imtiyazatın tasdik ve feshi, umumi ve hususi af ilânı,
cezaların tahfif ve tahvili, tahkikat ve mücazatı kanuniyenin tecili, mahkemelerden
sâdır olup katiyet kesbetmiş olan idam hükümlerinin infazı gibi vezaifi bizzat kendi ifa
eder.
Madde 27.- Bir mebusun vatana hiyanet ve mebusluğu zamanında irtikâp
töhmetlerinden biriyle müttehim olduğuna Türkiye Büyük Millet Meclisi Heyeti
Umumiyesi âzayı mevcudesinin sülüsan ekseriyeti ârası ile karar verilir veyahut on
ikinci maddede münderiç ceraimden biriyle mahkûm olur ve mahkûmiyeti kaziyei
muhkeme halini alırsa mebusluk sıfatı zâil olur.
Madde 28.- İstifa, esbabı meşrua dolayısiyle mahcuriyet, bilâ mezuniyet ve mazeret
iki ay Meclise ademi devam veyahut memuriyet kabulü hallerinde mebusluk sâkıt
olur.
Madde 29.- Yukardaki maddeler mucibince mebusluk sıfatı zâil veya sâkıt olan
veyahut vefat eden mebusun yerine bir diğeri intihap olunur.
Madde 30.- Büyük Millet Meclisi kendi zabıtasını Reisi marifetiyle tanzim ve idare
eder.
Bu yazı 88 defa okundu.