TRUMP VE YOLSUZLUKLAR
Geçen haftanın en önemli haberlerinden biri Başkan Trump'ın Katar Kraliyet ailesinden 400 milyon değerinde lüks bir uçağı hediye olarak alacağı ve başkanlığı sürecince bunu başkanlık uçağı Air Force 1 yerine kullanacağı idi. Tıpkı birkaç yıl önce Katar'ın Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan'a ayni nitelikte bir uçağı armağan etmesi gibi bir olay yaşandı.
Cumhuriyetçiler bu konuda sessiz kaldı. Katar'ın vereceği hediye uçağın sıkı ve günümüze uygun korunma önlemlerini taşıdığı ve Air Force 1'in bu özellikleri taşımadığı için savunanlar oldu. Bu olaya karşı olanlar ise ABD başkanının başka bir ülke başkanından bu çapta bir hediye almasının anayasanın Article1 Section 9'una göre aykırı olduğunu savundular ve savunmaktadırlar. Bunun eski bir yolsuzluk örneği olduğunu, bunda Trump'ın özel çıkarı bulunduğunu söylüyorlar. ABD başsavcısı Pam Bondi böyle bir hediyenin- rüşvetin -kabulünün tamamen yasal olduğunu söyleyenler arasında yer aldı. Bondi, seçimden önce Trump'ın ceza davalarında onun avukatı olarak onu savunmuştu. Bu nedenle bugünkü baş savcılık görevinde tarafsız olması mümkün gözükmemektedir.
Ayrıca eski Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Trump'ın damadı Jared Kushner'in gerçekleşmesi için çok uğraştığı ABD vergi ve ticaret politikalarındaki değişikliklerden kişisel çıkar sağlayıp sağlamadığı, Senato komitesi tarafından incelenmektedir. Bu komitede Senato'dan demokrat Ron Wyden, Oversight ve Reform Komitesinden Demokrat Carolyne B. Maloney ve Savunmadan Lloyd Austin III bulunmaktadır. Kushener'in , 666 Fifth Avenue adlı gayrimenkulle ilgili, Katar,Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlkleri ve Katar arasındaki sorunun çözümünde aracılık ettiği bilinmektedir. Bu işe Savunma ve Dışişleri de karışmıştı.
2005'te Katar'ın ülkenin gayrimenkul geliştirilmesiyle ilgili olarak kurduğu Qatari Diar isimli şirket, S.Arabistan'ın Dar Global şirketiyle işi koordine edecekti. Bunun bir parçası olarak 5,5 milyar değerinde Katar'da Trump Tower kurulacaktı. Başkan Biden, Trump'ın bu işten 5 milyar dolar rüşvet aldığı iddiasıyla onu sorgulamaya başlatmıştı. Fakat bu konuda Cumhuriyetçiler çok sessiz kaldı.
Gümrüklerde gümrük vergisi oranlarında yapılan sonra karşılıklı olarak indirilmeye çalışılan gümrüklerden istenen sonuç henüz tam alınamadı. İlk hesaplamalarda gümrük vergisi oranını arttırmanın gümrük vergisi gelirlerini arttırmadığı görüldü. Ayrıca Çin'e karşı yüksek vergi uygulamasının 90 gün durdurulmasının ABD gönül isteği ile değil Çin'in dik durmasından kaynaklandığı belirtilmektedir (Heater Cox Richardson'ın 13 Mayıs 2025 Makalesinden.)
Daha önce de belirtildiği gibi Trump'ın Beyaz Saray'da başlıca spekülatörlere yeni cryptocurrency için verdiğ yemekte bu kripto paranın özellikleri anlatıldı ve spekülatörlerin bunu satınalmaları teşvik edildi. Bu operasyondan Trump ve arkadaşları 900,000 dolar kazandı.Bir senatör bu durumu ‘'Şimdiye kadar bir başkanın içine düşebileceği çok açık bir yolsuzluk'' olarak nitelendirdi.
Trump, Elon Musk'ın Tesla'sının Beyaz Saray'da reklamını yaptı. 2024 seçimlerinde ise Musk onun kampanyasına 250 milyon dolarlık bir destekte bulunmuştu. Trump İngiltere Başbakanı Keir Starmer'den sürekli olarak British Open golf turnuvasının İskoçya'ya getirilmesini istemektedir..İskoçya'da Trump'ın golf alanı olan bir oteli bulunmaktadır. Trump ailesinin Truth Social- Sosyal Gerçek- isimli bir oteli bulunmaktadır. Trump'a ulaşmak isteyenleri yolu daima buradan geçmektedir.
Yukarıda verilen örnekler benzer olayların bir kaçıdır. Bütün bunlar Trump için bir çıkar çelişkisi yaratmaktadır. Trump böyle durumlarda kendi çıkarlarını ülke çıkarlarının önünde saymaktadır.
Katar'ın istediği bazı şeylerin gerçekleştiği de söz konusudur. Örneğin M.Ö.550 yılından Pers Körfezi adıyla anılan körfeze, bundan böyle Arap Körfezi dene. Trump Suriye üzerine daha önce konmuş olan ekonomik ambargonun kaldırıldığını ilan etti. Suudi Arabistan'ın F-35 uçağı satın alması kolaylaştı. Trump'ın World Liberty Financial şirketinin ‘'stablecoin'' Crypto parasının BAE ve Katar'ın bundan ticari işlemlerde kullanacağı ilan edildi. Bunun ilk kez 2 milyar doları bulacağı bildirildi. Böylece Trump'ın yüzlerce milyon dolar kar elde ettiğine işaret edildi.
Hukuk akademisyenleri ‘'corruption''- yolsuzluk- ancak mahkeme kararı varsa gerçektir görüşündedir. Fakat Prof.Dr. Robert Reich' göre bu sağduyu içeren bir tanımlama değildir. Trump'ı kısıtlayacak ortam kamuoyunun yargılamasıdır. Trump'ın crypto serüveni onun ve ailesinin servetini 2,9 milyar arttırmıştır, son altı ayda. Bu durum Birleşik Arap Emirliği'nin bitcoini kullanma kararından önce alınmıştı. Trump'ın şirketi World Liberty bu operasyondan yüz milyonlarca dolar kar sağlamıştır.
Trump 10 Mayıs sonrası Körfez ülkelerini ziyaretinin sonucunda önemli başarılar elde etmiştir. Bilindiği gibi öteden beri S.Arabistan, BAE ve Katar kendi güvenlikleri açısından ABD'ne dayanmaktadır. Onun güvenlik koruması altındadır. Ayrıca ABD bu körfez ülkeleri için bir yatırım alanıdır. Bu ziyaretinde Trump bir başkan olarak değil bir kraliyet başı gibi karşılanmış ve muamele görmüştür. Global bir sosyal yükselişi amaçlayan Trump için bu ziyaret yalnız kendisi için değil fakat, ABD için de başarılı olmuştur.
Dört günlük ziyaret sonucu Beyaz Saray yapay zeka ve enerji dahil bazı silahları kapsayan 142 milyar dolarlık silah anlaşması yapılan toplam 600 milyar dolarlık anlaşmanın bir kısmını meydana getirmektedir. Prens Mohammed anlaşmanın 300 milyar doları kapsadığını fakat bunun zaman içinde 1 trilyon dolara çıkacağını belirtmiştir. Katar ile yapılan 243 milyar dolarlık anlaşma ise 210 Boeing uçağının satışını kapsamaktadır. Bu ekonomik ilişkinin 1,2 trilyon dolara çıkacağı açıklanmıştır. Önümüzdeki on yıl içinde Qatar Investment Authority 450 milyar dolarlık fonundan on yıl içinde 500 milyar dolar harcayacaktır.
Başkan Şeyh Mohammed bin Zayed al-Nahyan tarafından Abu Dhabi'de karşılanan Trump'a daha Mart ayında, ABD'ye on yıl içinde 1,4 trilyon dolarlık yatırım yapacağı garantisini verilmiştir. İlk çırpıda Boeing jetlerini, enerji projeleri ve teknolojiyi kapsayan proje 200 milyar doları içermektedir.
International Institute for Strategic Studies çalışanı Emile Hokayem bu rakamları abartılmış ve yüksek düzeyde verilmiş sözler olarak görmektedir ve ‘' Olacakların yarısı bile olsa bu kazanılmış çok büyük bir ödüldür ‘' demektedir (Andrew England, Ahmed Al Orman, Chloe Cornish; Trump Chalks Up Mega Deals, Financial Times,17.5.2025)
22 Mayıs'ta İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, Harvard Üniversitesi'ne ‘' Derhal geçerli olmak üzere Harvard Üniversitesi Öğrenci ve karşılıklı Ziyaret Programı iptal edilmiştir'' kararını tebliğ etti. Böylece Harvard bundan böyle yabancı öğrenciye ve yabancı akademisyen ziyaretlerine kapalı kalacak. Şu anda bu durumda olanların varolan statüsü iptal edilmiş olacaktır. Toplam olarak verilen bu karar üniversitenin öğrenci miktarının en az ¼'nü etkileyececektir. Üniversitenin de önemli miktarda gelirini bir gecede yok edecektir. Harvard'ın hükümetin öğrenciler ve çalışanları hakkında istediği kişisel bilgileri göndermemiş olması gösterilmektedir. İstenen bilgiler yasal olarak üniversitenin gönderdiği bilgilerin ötesindedir ve üniversite bu bilgilere sahip değildir
Bazı çevreler bunu Trump'ın yüksek eğitime karşı açtığı bir savaş olarak görmektedir. ABD'nin II.Dünya Harbi'nden sonra bütün dünyadan kendisine çektiği yabancı akademik ve teknik insanlar sayesinde teknolojide öne geçtiğini belirtmektedir. Bu verilen son kararın yargı yoluyla durdurulacağını tahmin edilmektedir
