YazıYorum (Mete Kozdağ) 

      Şanghay Beşlisi veya Şanghay Paktı, 1996 yılında; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan beşlisinin oluşturdukları uluslararası bir örgüt iken 2001 yılında Özbekistan'ın 9 Haziran 2017 yılında Hindistan ve Pakistan'ın, gözlemci statüsünde olan İran'ın 17 Eylül 2021 yılında ve son olarak da 2 Temmuz 2024'te Belarus'un tam üye olarak kabul edilmesi ile üye sayısı 10, ismi de Şanghay İş birliği Örgütü oldu.

      Moğolistan ve statüsü Eylül 2021'den bu yana aktif durumda bulunmayan Afganistan, örgütte "gözlemci" olarak yer alırken ŞİÖ'nün, aralarında Türkiye'nin de olduğu 14 ülkeyle "diyalog ortaklığı" bulunuyor.

      Şanghay İş birliği Örgütü (ŞİÖ)'nün ortaya çıkmasında, Çin Halk Cumhuriyeti;

- Dağılan, Sovyetler Birliği sonrasında sınır güvenliğini korumayı,

- Batı bölgesindeki ekonomik gelişimi arttırmayı,

- Artan enerji ihtiyacını, batısındaki Avrasya ülkelerinden karşılamayı,

- Soğuk savaş sonrasında ABD, AB ve NATO'ya karşı daha güçlü bir bölge oluşturmayı, amaçladı.

      Örgüt, neden Şanghay adını kullanıyor ... Dünyaca ünlü bir liman kenti olan Şanghay, Çin'in nüfusu en yüksek olan şehri olmasının yanı sıra ayrıca ülkenin ekonomi, finans, ticaret ve nakliye merkezi olup Çin ana karasının günümüzdeki ekonomi, finans ve ticaret merkezi ve dünya çapında finans, ticaret ve ulaşım alanlarından da başta geleni.

      Şanghay İş birliği Örgütü, Avrasya Kıtası'nın yüzde 65'ini kapsayan üyeleriyle dünya nüfusunun yüzde 40'ını ve küresel gayri safi hasılanın da yüzde 30'unu kontrol ediyor. Ayrıca Türkiye ile geçmişten gelen ve devam eden derin dostlukları nedeniyle Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Pakistan'ın desteği, ülkemiz için stratejik önem taşıyor.

      Geçtiğimiz hafta sonu, Çin'in Tiencin şehrinde yapılan zirvede çoklu ve faydalı görüşmeler yapan Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın ‘'en Batı'daki Asyalı, en Doğu'daki Avrupalı olarak; Asya, Avrupa ve Ortadoğu'nun tam merkezindeki jeostratejik konumumuzla ulaşım ve iletişimin kesintisiz ve güvenli şekilde sürmesine katkı sunmaya devam ediyoruz. Bir yandan, Hazar Geçişli Doğu-Batı ‘Orta Koridor Girişimi' ile tarihi İpek Yolu'nu canlandırmayı hedeflerken, diğer yandan bu girişimi ‘Kuşak ve Yol Girişimi' ile uyumlaştırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
      Kuzey-Güney-Doğu istikametinde hayata geçirdiğimiz ‘Kalkınma Yolu' projesiyle de geniş bir coğrafyayı birbirine bağlamayı hedefliyoruz. ‘Yeniden Asya Girişimimiz' çerçevesinde Asya ülkeleriyle ilişkilerimizi geliştiriyor; bölgesel kuruluşlarla angajmanımızı artırıyoruz.
      Hiç şüphesiz, Şangay İş birliği Teşkilatı, bu kuruluşlar arasında müstesna bir konuma sahiptir. Küresel çapta öngörülebilirliğin azaldığı, sınamaların arttığı bir dönemde Teşkilatın ‘Şangay Ruhu' ilkelerini son derece kıymetli buluyorum'' açıklaması; ülkemize, güçlü ekonomik faydalar sağlayacağı örgüt ilişkilerinin, NATO yapılanmasını bozmayacak şekilde dengede tutulması açısından çok önemli.

      Yapılan ve sonrasında da yapılacak örgüt görüşmelerinden; tabak, bardak, şişe vb.nin birbirine ya da bir yere çarparken ya da çarpıp kırılırken çıkardığı şangırtı sesini bekleyenler pek umutlanmasın ve Şanghay getirilerini de ciddiye alsınlar.         

      Okunuyor olmak dileğiyle, saygılar.