3)UNIVERSITY OF PENNSYLVANIA (PENN ya da UPenn)

1740 yılında temeli atıldıği kabul edilen Penn, Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin ilanından önce kurulmasına izin verilen altı koloni kolejinin birisidir. Üniversitenin kurucusu ve ilk başkanı, rektorü Benjamin Franklin ticaret, devlet ve kamu yönetimi ve liberal arts -modern liberal sanatlar - konularında liderler yetiştirmek ve eğitmek amacı ile bu öğretim kurumunu başlatmıştır. Penn 8 ivy league üniversitesinden (Harvard, Yale, Penn, Princeton, Cornell, Columbia, Dartmouth ve Brown ) biridir. ABD'de yüksek öğretim veren en eski dört üniversiteden biridir. Hem lisans hem lisans üstü eğitimi birlikte verebilen ilk üniversitedir
1740'da gezginci evangelist George Whitefield için , Philadelphia'lı bir gurup, daha büyük bir topluluğa vaaz verebilmesi için , mimar Edmund Wooley'a bir bina inşa ettiler. Ilk vaazlara binlerce kişi geldi. Sonradan burası bir hayır cemiyeti okuluna dönüştürüldü. 1749 sonbaharında Franklin, “Pennsylania Gençleri İçin Eğitimle İlgili Öneriler” kitapcığı ile , diğer koloni kolejleri olan Harvard, William & Mary, Yale and Princeton'dan farklı olarak , yalnız kilise için adam yetiştirmeyi değil fakat günlük hayat için gerekli sanat ve pratik bilgilerin öğretilmesini önerdi. Bu program ülkede ilk “modern liberal arts” programı idi. Fakat uygulanamadı. Anglikan papazı William Smith (1727 - 1803) ilk provost olduktan sonra,o ve yönetim kurulu üyeleri geleneksel müfredatı tercih ettiler.
Franklin, 13 Ağustos 1751'de dini ilişkisi olmayan 24 kişilik bir yönetim kurulu ile , 4 th & Arch St'de orta ve lise öğrencileri için “Academy of Philadelphia” yı başlattı. 16 Haziran 1755'de lisans öğrencileri için “College of Philadelphia” nın kurulması için izni alındı. Ve 1791'de University of Pennsyvania'nın ,bu üç okuldan 12'şer kişilik yönetim kurulu üyesi ile, üniversite olarak temeli atıldı.
1765'de Amerika'nın lisans ve profesyonel tıp eğitimi veren ilk tıp okulu burada faaliyete geçti. 1874'de ABD'de ilk eğitim veren hastane Penn'de kuruldu. 1896'da ABD'de ilk talebe birliği Houston Hall'da Penn'de organize edildi. ABD'nin en eski ikinci veteriner ilaçları okulu Penn'de başladı. 1946 yılında dünya'nın ilk elektronik , geniş ölçekli, genel – amaçlı digital bilgisayarı ENIAC Penn'de yapıldı. Kuzey Amrikanın en eski ,sürekli olarak faaliyet gösteren psikoloji fakültesi, American Medical Association'un da bulunduğu Penn'de kuruldu.
Penn, ABD'nin “University” adını alan ilk yüksek öğretim kurumudur. 1872'de Schuylkill nehri kıyısındaki , bugün “University City” olarak adlandırılan bölgeye, “Blockley Almshouse” – fakirler yurdu - satınalınarak , üniversite nakledildi. University City kampusu 1200 dönüm (1.21 km2),
New Bolton Center 4390 dönüm ( 4.39 km2) ve Morris Arboretum 360 dönümlük (0.37 km2) alanı kaplamaktadır.
Dünyada ilk “Business School” – Wharton School ( Ben, bu okuldan 1964'de MBA derecesi aldım- o tarihte bu okuldan, Wharton Graduate'den - mezun olan üçüncü Türk idim), 1881'de bu üniversitede iş adamı Wharton'ın bağışı ile kuruldu. İş yönetimi ve finansman konusunda lider
yetiştirmek amacı ile kurulan bu okul şimdi dünya sıralamasında birinci durumundadır. Başkan Thrump ,Wharton lisans – undergraduate- mezunudur.


İlkin , üniversitede tıp dışındaki öğrenciler için yurt yoktu. 1940'ların sonuna kadar oğrencilerin üçte ikisi, her gün dışarıdan gelip gidiyordu. II .Dünya Harbi sonunda geniş bir öğrenci yurtları inşaatı projesi başlatıldı. 1961'de erkek lisans ögrencilerinin % 79'u ve kız lisans ögrencilerinin % 57'si kampusta yaşamaktaydı. Bu gün bu oranlar çok daha yüksektir
1930 ile 1966 arasında üniversitede 54 talebe başkaldırma hareketi oldu. Hatta 80'lerde de protestolar oldu. 1965'de öğrenciler üniversiteki “ABD kimyasal ve biolojik silahlar programı” ile ilgili araştırma yapılmasını protesto ettiler. Bu faliyetin ahlaksız, insanlık dışı ve kanunsuz olduğunu savundular. Öğretim üyeleri de üniversitenin gizli araştırma projelerine katılmamasını istediler. 1983'de Animal Liberation Front , hayvan hakları aktivistleri Tıp Okulu'nun the Head Injury Clinical Research Laboratory'deki projeleri (PETA) durdurttu.
Penn'in mottosu Leges sine moribus vanae – “Ahlak olmadan yasalar anlamsızdır”- Üniversitede 165 araştırma merkezi, 4793 öğretim üyesi, 1261 ‘i yabancı öğrenci olan 10.019 (2019 sonbaharı) lisans ve 12.413 lisans üstü öğrenci bulunmaktadır. Üniversiteye bağışlama, vakıf ve miras yoluyla geçmiş varlıkların 2019 yılı değeri 14.65 milyar dolardır. ABD'de yüksek öğretim kurumları arasında, bağışlar toplamı en yüksek olan 6. kurum Penn'dir. Penn'in araştırma ve geliştirme bütçesi 1.02 milyar dolardır.Penn'de 15 ayrı kütüphanede 400 full-time eleman çalışmaktadır , kütüphane bütçesi 48 milyon dolardır. Kütüphane sisteminde 6.19 milyon kitap, 4.23 mikrofilm ve 1.11 milyon e-book bulunmaktadır. Sistem 68.000 yazılı mecmua ve dergiye abonedir.
Üniversite'nin tıp dışındaki 2020 yılı bütçesi 3.5 milyar dolardır, sağlık sistemleri ile birlikte bütçesi 12 milyar dolardan fazladır. 1887'de kurulan Üniversite Müzesi bütün dünyada 400'ü aşkın projeye katılmıştır.
Penn'i şu okullar meydana getirmektedir; Perelman School of Medicine, School of Engineering and Applied Science, Law School, School of Design, School of Dental Medicine, The Wharton School, Graduate school of Arts and Sciences, School of Veterinary Medicine, School of Social Policy and
Practice , Graduate School of Education, School of Nursing, Annenberg School of Communication.
Çeşitli öğrenci kulüplerinin bulunduğu üniversitede sporun her dalında geniş bir faaaliyet bulunmaktadır.
Penn “R1” “Highest research activity” – En yüksek araştırma ve geliştirme – kurumu olarak nitelendirilmiştir. Üniversitenin Pennsylvania Eyaleti ekonomisine katkısi (GNP) 2015 yılında 14.3 milyar dolardır. Philadelphia'nın en büyük iş vereni Penn'dir. 2019 yılında Penn, Ulusal Sağlık
Enstitüleri'nden araştırma projeleri için 582.3 milyon dolar fon almıştır. Üniversite dünya sıralamasında 16. sıradadır. Penn mezunları arasında 3 temyiz mahkemesi hakimi, 32 senatör, 46 eyalet valisi, 163 milletvekili, Bağımsızlık Deklarasyonunu imzalayan 3 kişi, ABD Anayasasını imzalayan 12 kişi, Continental Congress'e katılan 24 kişi, 14 yabancı devlet başkanı, 2 ABD başkanı ve Ekim 2019 itibariyle mezunlar arasında 36 Nobel kazanan, 80 Academy of Arts and Sciences üyesi, 64 milyarder, 29 Rhodes Scholars, 15 Marshall Scholars ve 15 Pulitzer armağanı kazanan bulunmaktadır. President
of Penn, rektör, Amy Gutmann'ın 2018'deki toplam aylığı ve primleri 3.9 milyon dolardı. Uzun yıllardır Penn'in başında bulunan ve üniversitenin büyümesinde büyük katkısı olan Guttman, ABD'de en en yüksek ücret alan rektör sıralamasında 3. Ivy league'de 2. dir.
Penn mezunları arasında Noam Chomsky, Donald Thrump, Warren Buffett, Arlen Specter, Kwame Nikrumah, Jon Huntsman Jr, Elon Musk, Ezra Pound, Wm. Wrigley Jr. Company (ilk çiklet üreticisi şirket ) sahibi William Wrigley Jr da bulunmaktadır.

Bu yazı 500 defa okundu.

Ad Soyad E-Mail