Korona salgını, ekonomik dar boğaz, üretim düşüklüğü, işsizlik, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), pahallılık, öğrenciler ve açılamayan okulları, atanamayanlar, esnafın durumları vb. hepsini, her şeyi sayamayacağım, yazamayacağım.
Belli ki birilerinin daha öncelikli konuları var.
Salda Gölü çevresine millet bahçeleri yapmak gibi.
Karadeniz yaylalarının imara açılması kararı ve 2 500 - 3 000 rakıma yaylaları birleştiren yol yapmak gibi.
Üç kişi aynı masada çay içemezken, lebalep parti il kongreleri gibi.
İnatla ve ısrarla yapılmak istenen Kanal İstanbul çılgınlığı ile, ekonomik öneminden çok ABD savaş gemilerini, Montrö Sözleşmesi'nden kurtaracak, yeni yol açma çabası gibi girişimler.
Karadeniz'de doğal gaz bulduk haberleri gibi.
Uzaya, aya gitme söylentileri gibi.
Şimdi de yeni ve sivil bir anayasa yapma girişimleri gündeme yerleşti.
Efendiler bu halk sizden hemen aşı bekliyor. Acil sorun bu. Bir an önce aşılama bitirilmelidir.
****
Türk halkı 145 yıldır Anayasa ile yaşıyor.
1.Meşrutiyetle birlikte yürürlüğe konulan 23 Aralık 1876 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ilk anayasamızdır. Meşrutiyet, mutlakıyete göre daha demokratiktir. Çok kısa zamanda Padişah 2. Abdülhamit Meclisi kapatıp meşrutiyete son verecek ve mutlakıyete dönecektir. Meclisli bir yönetim değil, tek kişi padişahın tüm yetkileri eline aldığı baskıcı yönetim 33 yıl sürdü. 1908'de Padişah Abdülhamit tahttan indirildi ve meşrutiyet yönetimine tekrar dönüldü. Buna da 2. Meşrutiyet denildi.
Osmanlı'nın çöküşe doğru gidişi durdurulamıyordu. Bazı bölümleri düşmanlar tarafından işgal edilen yurdumuzu kurtarmak için Ankara'da, Mustafa Kemal Paşa başkanlığında Büyük Millet Meclisi toplandı. Henüz devlet yoktur ama Meclis Hükümeti oluşturuldu. Geçici anayasa sayılan 20 Ocak 1921'de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edildi. Bu ikinci anayasamız olarak bilinir.
Kurtuluş gerçekleşip, devletin idari şekli Cumhuriyet olduktan sonra 20 Nisan 1924'te esas anayasa Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adıyla kabul edildi.
1924 Anayasası, 9 Temmuz 1961 halk oylaması ile kabul edilen yeni Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile değiştirildi. Tarihimizde dördüncü anayasaya kısaca 61 Anayasası adı verildi.
1980 Askeri Darbesi sonrası, yeni bir anayasa hazırlandı. 7 Kasım 1982'de yürürlükteki TC Anayasası, halk oylaması ile kabul edildi.
Burada bir cümlede özetlersek, 145 yıldaki 5. Anayasamız şu andaki anayasadır.
****
61 Anayasası için ilerici, çağdaş bir anayasa olduğu söylenir, yazılır. Doğrudur. Güçler ayrılığı dengesini iyi kurduğu ve özgürlükçü bir anayasa olduğu, sonra sonra anlaşıldı. Halk oylaması yapıldığında çocuktum. Oy kullanamazdım.
!982 Anayasası halk oylamasında Kenan Evren cuntası her türlü baskıyı uyguladı. Evet propagandası serbest, hayır kampanyası yapmak yasaktı. Hatta oy zarfları çok ince, içindeki oyun rengini belli edecek şekilde şeffafa yakındı. Yüzde 92 evet, yüzde 8 hayır çıktı. Ben de hayır diyenlerdenim. Yaşatımın onur duyduğum bir kararıdır. Evetçilerin bir çoğu sonradan bu anayasadan şikayetçi oldular.
1982 Anayasası'nda pekçok değişiklikler yapıldı. AKP'nin tek başına iktidar olduğu 2002-2017 yılları arasında 23 ayrı değişiklikte toplam 123 madde değiştirilmiştir. Artık yürürlükteki anayasa Cunta Anayasası değil, AKP Anayasası haline gelmiştir. Son değişiklik 16 Nisan 1917 tarihinde yapıldı. 18 maddede değişiklik yapılacaktı. Referandum öncesinde yine hayır kampanyasına destek verdim. Konu ile ilgili bildiri dağıtırken, herhangi bir ortamda konuşurken;
‘' Yetkilerin bir kişide toplanması tehlikelidir'' demiştim. Toplumumuz geçen sürede bu tehlikeyi kavradı sanıyorum. Yönetme gücünün tek elde toplanması yerine, güçler ayrılığı ( yasama-yürütme- yargı ) ilkesine dönülmesi gerektiği anlaşıldı diye düşünüyorum.
****
Şimdiki iktidar, ele geçirdiği bu yetkiye uygun anayasa yapmak istese de, toplumumuz artık buna evet demez, dememelidir.
Anayasa toplumun sözleşmesidir.
Yeni bir anayasa nasıl yapılabilir, bunu usulüne uygun yapmak gerekir. Anayasa hukukçuları nasıl yapılması gerektiğini belirtiyorlar. Meclis aritmetiği de tüm partilerin ve gurupların anlaşması uzlaşması gerektiğini gösteriyor.
Yeni bir anayasa ; Cumhuriyetimizin kuruluş ilkelerine ters düşmeyecek, güçler ayrılığı ilkesine dayalı, her kesimin hak ve hukukunu koruyacak, çağdaş, özgürlükçü bir anayasa olacaksa şimdiden evet deriz.
Bu işte her parti, her kesim iyi niyetli olmalıdır. Anayasanın ilk dört maddesine kesinlikle dokunulmamalı, korunmalıdır.
